Siłaczka - Opracowanie

AUTOR:
Stefan Żeromski (1864-1925) – polski twórca licznej prozy i publicysta. Uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy, który czterokrotnie był nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Pisał pod pseudonimami Maurycy Zych, Józef Katerla oraz Stefan Iksmoreż. Żeromski jest nazywany „sumieniem narodu”. Swoje utwory tworzył w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym.

TYTUŁ:
„Siłaczka”

RODZAJ I GATUNEK LITERACKI:
Epika → nowela

DATA PUBLIKACJI:
„Siłaczka” została opublikowana po raz pierwszy w zbiorze zatytułowanym „Opowiadania”, w roku 1895.

CZAS I MIEJSCE AKCJI:
Dokładny rok, w którym rozgrywa się akcja noweli nie jest określony, wiemy jednak, że jest to druga połowa XIX wieku, podczas zaboru rosyjskiego. Większość wydarzeń rozgrywa się miasteczku Obrzydłówek (miejsce fikcyjne) oraz w pobliskiej wsi.

PROBLEMATYKA:
Główną tematyką utworu jest motyw wiary w ideały. Autor przedstawia różne postawy ludzkie, które mierzą się z trudami życia, kontrastując. Bohaterowie reprezentują altruizm (czyli działanie na korzyść innych, często własnym kosztem) oraz oportunizm (zaniechanie zasad moralnych, skupienie się na własnych korzyściach). Każdy z tych kierunków doprowadził bohaterów do zguby, a więc należy uznać, iż złoty środek leży gdzieś pośrodku – trzeba pogodzić wzniosłe ideały z życiem osobistym, dążyć do własnego szczęścia, przy tym zauważając nieszczęścia i prośby o pomoc innych ludzi.

BOHATEROWIE:
▪ Stanisława Bozowska – główna bohaterka. Kobieta jest ubogą nauczycielką, która poświęca całe swe zaangażowanie i czas na pomoc biednym, nauczając ich. Postać tę cechuje niezwykła siła charakteru, szlachetność, samozaparcie i upartość w realizacji zamierzonych planów. Idea pomocy jest dla kobiety najważniejsza i nie przeszkadza jej nawet śmiertelna choroba tyfus.
▪ Paweł Obarecki – również główny bohater, lekarz. Mężczyzna jest mieszkańcem miasta o nazwie Obrzydłówek. W czasach młodości chciał pomagać innym, nieść misję leczenia chorych. Pobyt w miasteczku i upływ lat zmieniły jednak jego nastawienie. Paweł stał się zgorzkniały, smutny, nie widział już sensu i celu swojej pracy doktora. Pesymista, człowiek głęboko nieszczęśliwy, o słabym charakterze, konformista.
▪ Aptekarz, felczer, sędzia, pleban i naczelnik poczty – to miejscowa elita miasteczka, która najczęściej dba o swój interes. Bez wahania wykorzystywali mieszkańców wsi, gdyż preferowali wygodne życie.
▪ Chłopiec – jeden z młodych uczniów Stanisławy. Bardzo kochał swą nauczycielkę i rozpaczał po jej śmierci.

KRÓTKIE STRESZCZENIE FABUŁY:
Doktor Paweł Obarecki wraz z księdzem, aptekarzem, poczmistrzem oraz sędzią zasiada do gry karcianej. Brak powodzenia w grze wywołuje w nim pesymistyczny nastrój i refleksje związane z Obrzydłówkiem. Miasto wpływa negatywnie na postawę doktora. Paweł wspomina dawne czasy, kiedy miał serce wypełnione ideałami i szlachetnymi celami. Był skłonny do poświęceń, a pomoc nadawała jego życiu sens. Niestety nastawienie ludności miasteczka szybko ostudziło jego zapał; posądzano jego nowatorskie metody nawet o konszachty z diabłem! Pewnego dnia u doktora zjawił się chłopiec, którego wysłano po pomoc dla chorej nauczycielki. Po dotarciu na miejsce Paweł odkrył, że kobieta jest jego dawną miłością sprzed lat. Stanisława Bozowska miała ideały podobne do tych, w jakie wierzył doktor – nigdy jednak nie zaprzestała swojej altruistycznej pracy. Kobieta prowadziła placówkę dla ubogich mieszkańców, dzieci, pomagała osobom starszym i niepełnosprawnym. Napisała nawet książkę pod tytułem „Fizyka dla ludu”, w której chciała w prosty sposób wyjawić zawiłe zagadnienia. Stanisława zachorowała na tyfus i doktor nic nie mógł dla niej już zrobić. Kobieta zmarła.