Doktor Piotr - Najważniejsze informacje

„Doktor Piotr” to książka autorstwa Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się po klęsce powstania styczniowego. Jest to epoka pozytywizmu, która jest bardzo widoczna w lekturze. Miejscem akcji jest niewielka wioska o nazwie Zapłocie, która znajdowała się na terenach zaboru rosyjskiego oraz pobliskie miasteczko.
Historia rozpoczyna się w pokoju pana Dominika, który czyta list od swojego syna, czyli doktora Piotra. Tytułowy bohater wyjechał za granicę
w poszukiwaniu pracy, zostawiając swojego ojca samego w rodzinnej miejscowości. Ten zaś bardzo rozpacza z powodu wyjazdu dziecka. Obawia się, że już nigdy więcej się z nim nie spotka. Zrozpaczony ojciec postanawia, mimo swego szlacheckiego pochodzenia, podjąć pracę. Zatrudnia go pan Teodor- mężczyzna chłopskiego pochodzenia, któremu postanowiła pomóc przypadkowo spotkana bogata wdowa. Główny bohater jest poniżany
i krytykowany przez pracodawcę, ale dostaje za to uczciwe wynagrodzenie, więc wytrwale pracuje, zarabiając pieniądze na utrzymanie syna. Po pewnym czasie Dominika Cedzynę stać na zakup dworku. Jego stary właściciel – Juliusz Polichnowicz nie potrafił sprostać obowiązkom związanym z utrzymaniem posiadłości, którą odziedziczył po ojcu. Ważnym momentem fabuły jest niespodziewany przyjazd Piotra, który zamierzał nie tylko odwiedzić ojca,
ale pozostać tu na prowincji i, wykorzystując umiejętności zdobyte
na zagranicznych studiach w Zurychu, włączyć się w rozwój ojczystych ziem,
na których powstaje kolej i pierwsze zakłady pracy. Niestety, tytułowy bohater musiał wrócić do Anglii, ponieważ tam oferowano mu lepsze warunki pracy. Dodatkowym czynnikiem zmiany planów była postawa ojca wobec pracowników – Piotr dowiedział się, że pan Dominik uszczuplał ich pensje, aby kształcić syna, z czym ambitny, młody człowiek nie mógł się pogodzić.
Utwór „Doktor Piotr” został opublikowany w zbiorze opowiadań, jednak wykazuje wiele cech noweli. Występuje w niej wszechwiedzący, anonimowy narrator, fabuła książki jest krótka i zwięzła, wydarzenia prowadzą do punktu kulminacyjnego, którym jest odkrycie prawdy przez syna, po czym szybko rozwiązuje się – Piotr wyjeżdża za granicę, pozostawiając ojca bez złudzeń
na powrót do kraju. Taka puenta podkreśla uniwersalne przesłanie – nieuczciwość i wyzysk innych odwrócą się przeciwko nam.