Sachem - Najważniejsze informacje

„Sachem”
„Sachem” jest nowelą napisaną przez pozytywistycznego pisarza Henryka Sienkiewicza. Gatunek ten bardzo rozwinął się w XIX wieku. Poruszała tematykę losu biednych wiejskich dzieci, emigrantów, robotników oraz sprawy wsi. Jest to krótki, jednowątkowy utwór, który w prosty sposób przedstawia zdarzenia i ma wyrazistą fabułę. Zakończona jest puentą. Jest to w szczególnie dobrze widoczne właśnie w „Sachem” – wódz śpiewa pieśń bojową, spodziewamy się po nim jakiegoś zaskakującego czynu. Jednak występ kończy się zbieraniem pieniędzy wśród publiczności. Taki finał wszystko zmienia, gniew okazuje się tylko sugestywnie odegraną rolą.
„Sachem” sygnalizuje problem zniszczenia afrykańskich Indian, pokazuje jak nowa cywilizacja umiała zdeprawować niegdyś tak dumnych i dzielnych wojowników. Przeniesienie potomków wodzów z prerii, myśliwskich szlaków do cyrku jest ostatnim aktem tragedii. Sachema pozbawiona nawet prawa do godnej śmierci, całkowicie zniszczono go pod względem moralnym.
Wódz indiański występujący w cyrku śpiewał pieśń mówiącą o mordzie dokonanym na jego plemieniu. Pieśń przejmującą, oskarżycielską, wstrząsającą. Ale śpiewał ją nie jako rzeczywisty wódz, lecz linoskoczek, śpiewał w cyrku. Jego wołanie o godność, bunt miały zaskakujący finał: stały się prośbą upodlonego żebraka o pieniężne datki. Potomek wodzów w gruncie rzeczy dobrowolnie zgodził się zostać niewolnikiem – głównie w sensie psychicznym. Bez trudu zniszczono jego charakter.
Nowelę Sinkiewicza można też odczytywać niedosłownie, szukać w niej aluzji, odwołań do spraw polskich, do sytuacji Polaków po klęsce powstania styczniowego. Też zostaliśmy pokonani, również mogliśmy stać się narzędziem w rękach zaborcy. Zapewne nie przypadkiem oprawcy Indian są w „Sachemie” Niemcami, a nie zaś kolonistami na przykład z Anglii. Stać się błaznem bawiącym silniejszych. Przed takim niebezpieczeństwem utwór Henryka Sienkiewicza ostrzegał z całą stanowczością i w sposób sugestywny.
Charakterystyka najważniejszych bohaterów:
Z Chiavatty uratowali się tylko nieliczni wojownicy, którzy podczas rzezi byli na polowaniu. Sachem miał wtedy dziesięć lat. Zajął się nim właściciel cyrku i uczynił syna z ostatniego wodza Czarnych Węży jarmarczną atrakcją.
Sachem wciąż zachowywał imponujący wygląd. Mógł sprawiać wrażenie dumnego niczym król. Twarz miał wykutą z miedzi, podobną do głowy orła. Wychowany przez białych godził się wykonywać narzucona mu rolę, co z pewnością nie świadczyło o jego sile wewnętrznej. Pamiętał o swojej przeszłości, gdy wymagał tego spektakl. Bojowe okrzyki, groźne miny, strój wojownika i broń służyły jedynie rozrywce publiczności. Bohatera noweli zniszczyli biali ludzie, nie pozostało w nim nic z prawdziwej dumy, godności indiańskiego przywódcy.