Los utracony - Rozprawka

Gyorgy Koves to bohater autobiograficznej fikcji „Los utracony”, której autorem jest Imre Kertész. Poruszająca historia żydowskiego nastolatka, mieszkającego w Węgrzech, opowiada o jego pobycie w trzech obozach koncentracyjnych. Gdy chłopak zostaje zesłany do pierwszego z obozów – Auschwitz w Oświęcimiu, z początku nie wie, gdzie się znajduje. Dopiero po wyjaśnieniach tamtejszego blokowego, dochodzi do wniosku, iż edukacja powinna opierać się wyłącznie o tematy obozów koncentracyjnych: „Zapamiętałem też słowa dyrektora – był to poważny człowiek, o wyglądzie, jak go teraz widzę, przywódcy, surowy, w binoklach i z pięknymi, siwymi włosami. Na zakończenie, jak sobie przypominam, powołał się na starożytnego filozofa: – Non schoale, sed vitae discimus – „uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia”, zacytował jego słowa. No więc pomyślałem, że stosując się do tych słów, powinienem był się uczyć wyłącznie o Auschwitz – Birkenau.”. Czy zatem słowa bohatera, jak i samego autora są słuszne? Czy dzieci w szkołach powinny uczyć się wyłącznie o Auschwitz? Trudno jest mi obrać jedną właściwą stronę.
Argumentem potwierdzającym tezę chłopaka jest sam fakt Holocaustu oraz obozów koncentracyjnych. To poważne wydarzenia II wojny światowej, ukazujące okrucieństwo ludzi, które doprowadziło do śmierci milionów osób oraz ogromnych zniszczeń wielu zabytków, bądź zwykłych domów mieszkalnych. Fakt braku możliwości posiadania własnego zdania, obowiązująca cenzura, czy brak akceptacji w stosunku do innych rasy społecznych praktycznie nie występuje i nie dotyka dzisiejszych pokoleń. Każdy młody człowiek powinien więc znać historię, szczególnie tego konfliktu zbrojnego, by docenić życie znające wolność, nauczyć się być patriotą i nie popełnić tego samego błędu, co niegdysiejsze osoby, które doprowadziły do masowej tragedii.
Kontrargumentem na słowa bohatera są jego dalsze rozmyślania w książce: „Ale, rzecz jasna, byłoby to krępujące i nie miałoby nic wspólnego z wykształceniem”. Wiedza dotycząca II wojny światowej jest bardzo ważna, lecz nie czyni z nas osoby wszechstronnie wykształcone, gdy jesteśmy tylko w tym aspekcie znawcami. Gdyby ludzie opierali swoją wiedzę tylko na jednym gatunku nauki, nie mogliby posuwać się na przód, rozwijać jako cywilizacja. Człowiek musi być wszechstronnie wykształcony, by przeżyć i dalej rozwijać się jako grupa społeczna. Nauka w szkołach, opierająca się tylko i wyłącznie o tematy obozów koncentracyjnych, Holocaustu oraz całej wojny, nie zapewniłaby rozwoju przyszłym pokoleniom.
Ostatnim przykładem, potwierdzającym słuszność stanowiska nastolatka jest jego system wartości i pogląd na świat, które ukształtował pobyt w obozach koncentracyjnych. Gyorgy został zesłany, gdy był w fazie etapu dojrzewania: kolejne nowe doświadczenia nauczyły chłopaka patrzeć na otaczającą go rzeczywistość w sposób dla niego najwłaściwszy. Wytłumaczenie młodym ludziom powagi tematu II wojny światowej, przedstawienie panujących wtedy realiów, może wpłynąć na całokształt utworzenia własnych poglądów młodego człowieka, w pozytywnym tego sformułowania znaczeniu. Pokazanie dzieciom i młodzieży, co jest złe, niemoralne i dlaczego w ogóle takie jest, może pomóc w późniejszym ich rozwoju. Dzieci świadome istnienia ludzkiego okrucieństwa mogą wyrosnąć na porządnych, dobrych ludzi, którzy potrafią uchronić się przed niebezpieczeństwem oraz popełnieniem poważnego błędu.
Podsumowując, posiadanie wiedzy na temat II wojny światowej jest bardzo ważne, gdyż wyjaśnia pojęcie niemoralności, pomaga się przed nim uchronić, a także docenić życie w rzeczywistości wolnych ludzi, gdzie każdy może mieć własne zdanie, światopogląd, który jest w stanie wyrazić na rozmaite sposoby. Nie jest to jednak jedyny temat, który w całości gwarantuje nam dalszy rozwój, jako społeczeństwu i nie powinien być jedynym aspektem naszej wiedzy, podobnie jak inne oddzielne gatunki nauki. Warto więc pamiętać o historii naszego świata bądź państwa, równocześnie dbając o wszechstronne wykształcenie.