Sepsa

Sepsa (łac. sepsis) inaczej zwana posocznicą, endotoksemią, bakteriemią lub zespołem ogólnoustrojowej reakcji zapalnej (SIRS).

Sepsa nie jest samodzielną jednostką chorobową, a reakcją organizmu na zakażenie. Definiowana jest jako zagrażająca życiu dysfunkcja narządowa spowodowana nieprawidłową reakcją organizmu na zakażenie.
Według ICD-10 sepsa sklasyfikowana jest pod następującymi kodami: A40, A41, P36, A20.7, A21.4, A22.7, A24.1, A26.7, A28.2, A32.7, A39.2, A39.3, A42.7, A54.8, B00.7, B37.7, O85, T81.4, T88.0.

W przeszłości sepsa utożsamiana była z zakażeniem krwi, jednak obecnie do rozpoznania nie jest wymagane stwierdzenie drobnoustrojów we krwi, jednak w zdecydowanej większości zakażenie szerzy się drogą krwionośną.

Sepsa stanowi poważny problem, szczególnie na oddziałach intensywnej terapii, gdzie pacjencji są w ciężkim stanie i wymagają dużej ilości inwazyjnych procedur medycznych. Występuje także poza warunkami szpitalnymi. Na zakażenie najbardziej narażone są dzieci, młodzież, osoby starsze i osłabione. Większe ryzyko wystąpienia sepsy występuje w dużych skupiskach takich jak żłobki, przedszkola, szkoły, więzienia.
Przyczyną sepsy najczęściej są infekcje w obrębie jamy brzusznej, układu moczowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc, jednak u osób szczególnie narażonych sepsę może wywołać każde zakażenie. W warunkach szpitalnych czynnikami zwiększającymi ryzyko rozwoju sepsy są: obecność wkłucia dożylnego, drenów, cewników, wszczepiona proteza, prowadzenie mechanicznej wentylacji płuc, żywienia dożylnego, przetaczanie krwi i płynów oraz występowanie ran i odleżyn. Posocznicę najczęściej wywołują bakterie. Są odpowiedzialne za 75 – 85% przypadków sepsy. W warunkach szpitalnych sepsę najczęściej wywołują drobnoustroje, które w normalnych warunkach nie są groźne, a określane jako potencjalnie chorobotwórcze. Należą do nich bakterie Gram-ujemne (Acinetobacter baumannii, pałeczka ropy błękitnej, pałeczka okrężnicy, pałeczka zapalenia płuc) i Gram-dodatnie (gronkowiec złocisty, paciorkowce). Z grzybów najczęstszym patogenem wywołującym posocznicę jest Candida albicans. W warunkach pozaszpitalnych przyczyną sepsy są najczęściej bakterie wywołujące zakażenie opon mózgowo-rdzeniowych takie jak pneumokoki, meningokoki, Haemophilus influenzae. Rzadko do rozwoju sepsy dochodzi z powodu zakażeń wirusowych i pasożytniczych.

Mechanizm, podczas którego pochodzi do zakażenia jest skomplikowany i zachodzi na poziomie komórkowym i tkankowym. W przebiegu sepsy dochodzi do uogólnionej reakcji zapalnej, w której biorą udział cytokiny i chemokiny. Rozwija się niewydolność narządowa. Rozwija si