Babu Stefu – M. Białoszewski – Pamiętnik z powstania warszawskiego

“Babu Stefu” czyli Stefa jest bohaterką powieści Mirona Białoszewskiego pt. “Pamiętnik z Powstania Warszawskiego”. Książkę tę czytałem w momencie kiedy przygotowywałem się do egzaminów na przewodnika po Muzeum Powstania Warszawskiego. Zacznę od tego, że pisarz bardzo dobrze znał Warszawę żydowską, urodził się bowiem przy ul. Leszno, która w okresie przedwojennym była enklawą Żydów. Lata II WŚ również spędził na obszarze kojarzonym z Warszawą żydowską i może dlatego że znał to środowisko bardzo dobrze się Go czyta. Babu Stefu jest Żydówką postacią poboczną w książce Białoszewskiego ale Jej obecność oddaje pewną prawdę historyczną. Kobieta ta mieszkała przez pewien okres czasu u Białoszewskich, figurowała pod fałszywymi dokumentami na nazwisko “ Zofia Romanowska”. Temat Żydów jest szeroko opisywany przez wielu historyków i literatów, przed paroma laty Gunnar Svene Paulsson napisał świetną książkę omawiającą sytuację Żydów w Warszawie doby okupacji, mianowicie “Miasto Utajone”. Miron bardzo lubił Babu Stefu, zresztą to On nadał Jej tę nazwę. Wytłumaczył że genezą nadania Jej takiej a nie innej nazwy była lektura Rabindranatha Tagorego gdzie występuje Panu Babu. Żydówka była odważna, żyła według zasady “najciemniej pod latarnią”, poruszała się tramwajami przeznaczonymi jedynie dla Niemców, z napisem “Nur fur Deutsche”, była to kobieta dumna, przechwalająca się doskonałym niemieckim akcentem. Dla Mirona była zjawiskiem, był pod Jej wrażeniem, odwagi, hartu ducha. Mieszkała u rodziny Białoszewskich do 1944 r., kiedy to właścicielka zasugerowała matce Mirona, iż wie o pochodzeniu etnicznym Stefy. Żydówka dostała się do więzienia, gdyż ktoś “życzliwy” podrzucił Jej do torby Gwiazdę Dawida (również zwana Tarczą Dawida), jednakże później Stefa została odbita przez powstańców 1944 roku. Po upadku Powstania Warszawskiego została wywieziona do Głogowa. Zaradna kobieta zarobiła pieniądze dzięki którym mogła wyjechać do Szwecji, a następnie do Stanów Zjednoczonych gdzie dożyła reszty swych dni. Należy wskazać, iż po II WŚ nastąpiły masowe wyjazdy Żydów z Polski, Babu Stefa jest jedną z przedstawicielek Narodu Wybranego, która zdecydowała się na emigrację. Żydzi z całej Europy wyjeżdżali po II WŚ do Palestyny z nadzieją na utworzenie własnego pa