Zasady Ortograficzne
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
1. Pisownia wyrazów z „ż” i dwuznakiem „rz”
Obie literki wymawiamy w ten sam sposób jako „ż” (np. może, morze), czasami jako „sz” (np. masaż). W języku polskim istnieją słowa brzmiące tak samo, lecz oznaczające co innego – np. masaż (dla relaksu) i masarz (osoba zajmująca się wyrobem wędlin) czy morze i może.
Pisownia „ż”
„Ż” piszemy, kiedy wymienia się na:
• g: np. może – mógł, dróżka – droga, bieżnia – biegać,
• z: np. pokażę – pokazać, liżę – lizać, obrażę – obraza,
• ź: np. wyobrażać – wyobraźnia, mrożę – mroźny,
• zi: np. przewożę – przewozić, duży – duzi,
• s: np. wyżej – wysoko, niżej – nisko, mężczyzna – męski,
• h: np. drużyna – druh, watażka – wataha,
• dz: np. pieniążek – pieniądz, mosiężny – mosiądz,
UWAGA!! W języku polskim występują również wyrazy, w którym piszemy „ż”, lecz nie wymienia się ono na żadną z powyżej podanych liter. Należy te słowa zapamiętać!
Np. żaba, gżegżółka, różowy, żal, pożar,
Pisownia „rz”
„Rz” piszemy, kiedy wymienia się na:
R: np. morze – morski, dworze – dwór,
„Rz” piszemy również po literkach:
• b: np. brzoza, dobrze, brzask,
• p: np. pieprz, przygoda, przecinek,
• t: np. potrzeba, wietrzny, ostrzegać,
• d: np. drzewo, drzwi, podrzędny,
• k: np. krzak, pokrzywa, skrzydełko,
• g: np. grzmot, grzechotnik, pielgrzymka,
• ch: np. chrząszcz, chrząkać, chrzciny,
• j: np. dojrzewać, spojrzeć, dojrzeć,
• w: np. wrzenie, wrzask, wrzosy,
UWAGA!! W języku polskim występują słowa, w których po literach p, w, k nie stosujemy „rz” lecz „sz”. Np. pszczoła, wszędzie, wszyscy, kształcić, kształt, pierwszy.
„Rz” piszemy również w wyrazach zakończonych na:
• arz: np. malarz, piłkarz, piekarz,
• erz: np. rycerz, pasterz, harcerz,
• mierz: np. kątomierz,
• mistrz: zegarmistrz, burmistrz,
2. Pisownia wyrazów z „ó” i „u”:
Pisownia „ó”
Literkę „ó” piszemy, kiedy zamienia się na:
• o: np. dróżka – droga, mróz – mrozić, lód – lody,
• e: pióro – pierze,
• a: wrócić – wracać, skrócić – skracać,
„Ó” piszemy w formach rzeczowników w dopełniaczu l. mnogiej (czyli kogo? Czego?) rzeczowników rodzaju męskiego, np.: panów, wozów, mężów, baranów, kozłów.
A także w następujących zakończeniach wyrazów:
• ówka: np. główka, makówka,
• ówna: np. młynarzówna, cesarzówna, Iwanówna,
UWAGA! Wyjątki: zasuwka, skuwka, okuwka – piszemy te słowa z „u” pomimo tego, że spełniają powyższą zasadę. Należy zapamiętać te wyjątki.
UWAGA! W języku polskim występuje wiele wyrazów z „ó” niewymiennym. Należy je po prostu zapamiętać. Np.: zbój, próżny, wróbel, czółno, żółtko, król, jaskółka,
Pisownia „u”
Literkę „u” piszemy zawsze na końcu wyrazów (np. biletu, samolotu, archipelagu, wąwozu, hałasu) oraz na początku wyrazów (np. ubiór, udko, uczesać, ugrząźć, upiór, uprzedzić, ulica).
W zakończ echa form czasownikowych: uję, uje, ujesz, ujecie, ujemy, ujmy, uj, ujcie (np. pracujesz, pracuję, pracujemy, pracujmy, pracujcie)
„U” stosujemy w zakończeniach wyrazów:
• un: np. opiekun, całun,
• unka: np. opiekunka, piastunka,
• unek: np. poczęstunek, podarunek,
• uch: np. leniuch, paluch,
• uszek: np. leniuszek, paluszek,
• utki: np. smutki, mięciutki,
• usieńki: np. króciusieńki,
• uś: np. tatuś, dziadziuś,
• usia: np. mamusia, babusia,
• unia: np. babunia, lalunia,
• unio: np. tatunio, dziadunio,
• um: np. liceum, mauzoleum,
• us: np. dzikus,
UWAGA! W łatwy i ciekawy sposób pisowni „ó” i „u” możemy nauczyć się z rymowanek. Polecam serdecznie rymowankę Witolda Gawdzika pt. „Kiedy ó, k
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!