Sytuacja kryzysowa

Sytuacje kryzysowe to nieoczekiwane zjawiska, które wpływają destabilizująco na funkcjonowanie społeczeństwa. Aby sytuacja mogła zostać uznana za kryzysową, konieczne jest zaistnienie dwóch warunków. Po pierwsze musi dojść do ograniczenia standardowego funkcjonowania społeczeństwa i organów administracji publicznej. Po drugie, posiadanie siły i środki są nieadekwatne do występującego zagrożenia.
Sytuacje kryzysowe nie dotyczą jednak wyłącznie funkcjonowania państwa. Są one obecne w życiu każdej jednostki. Sytuacje kryzysowe mogą się wiązać z funkcjonowaniem rodziny, problemami, które się w niej pojawiają. Sytuacja kryzysowa to także trudna chwila w życiu jednostki, na przykład utrata pracy, rozwód, zmiana pracy czy narodziny dziecka. Jest to sytuacja, która wiąże się ze stresem, wymaga szybkiej interwencji, a nierzadko pomocy z zewnątrz. Sytuacje kryzysowe mają miejsce w szkole, na uczelni, w zakładzie pracy. Są to inaczej sytuacje trudne, które wymagają podjęcia zdecydowanych działań, wiążą się z koniecznością zmian w życiu lub też są nimi spowodowane.

Można także mówić o kryzysach związanych z wiekiem, na przykład kryzys dorastania czy kryzys wieku średniego, kiedy następuje obniżenie sprawności fizycznej i rozwój życia duchowego. Kryzys tego typu może narastać w wolnym tempie, mieć różny przebieg, głębokość oraz czas trwania. Z kolei kryzys wieku dorastania następuje wówczas, kiedy młody człowiek przestaje być już dzieckiem, a nie jest jeszcze osobą dorosłą. Poszukuje wówczas własnej drogi życia, musi dokonać istotnych wyborów.

O kryzysie można mówić także w odniesieniu do sytuacji społecznej, politycznej czy gospodarczej. W Polsce poważny kryzys gospodarczy miał miejsce po upadku komunizmu. Nowy rząd musiał sobie poradzić z szalejącą hiperinflacją, monopolizacją, brakiem wiarygodnych parametrów działania w postaci kursu pieniądza, cen, płac, stawek podatkowych i ceł, zadłużeniem, zdewastowanym środowiskiem naturalnym.

Podłoże kryzysu stanowi układ wzajemnie powiązanych kategorii – czynników: sytuacyjny