Jaźń

"; iera ona obok niej cień jednostki i nieświadomy aspekt.
Jaźń jest powiązana z naszym „ja”, ponieważ jedyną jaźń ją znamy jest ta, która pojawia się w naszej świadomości i odnosi się do nasz i wyjątkowości naszego „ja”. „Ja” jest jedynym punktem oparcia dla istniejącego wokół niego pola świadomości. To właśnie temu towarzyszy tendencja traktowania siebie jako jedynego, niezależnego od wszystkiego, co mogłoby poza nim samym istnieć. Z drugiej strony uważa się, że ja zawiera się w jaźni i w pewnej części jaźni powstaje ego. Dzieje się to podczas rozwoju psychiki i zostaje ono względnie samodzielnym tworem.
Uważa się, że to właśnie jaźń kształtuje nasze wewnętrzne „ja” w zarodku, na samym początku. Jung twierdzi, że nasza świadomość została stworzona w taki sposób, aby wiedzieć i szukać czegoś od czego jest zależna i to właśnie to coś jest od tej świadomej części „ja” potężniejsze. Jednakże Jung podkreśla, że nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czym jednoznacznie jest „ja”, ponieważ jest ono rozłożone na nasze podłoże psychiczne, jak i somatyczne.
Zetknięcie się z jaźnią ma miejsce na koniec procesu indywidualizacji. Jest to proces rozwoju psychicznego, mający na celu stawanie się całością i prowadzenie siebie w tym kierunku. Jednostka w tym czasie uwrażliwia się na symbolikę jaźni. Specyficznymi sygnałami zbliżania się do jaźni są obrazy, które przypominają mandale (motywy artystyczne), wzmożona wrażliwość na symbole religijne, nasilone doświadczenia względem wizerunku Boga. Na przykład dla chrześcijanina to właśnie Chrystus może stać się symbolem jaźni.
Przykłady:
1. Jaźń jest świadomością własnej osobowości, w psychoanalizie uważana jest za jeden z elementów, które budują osobowość.
2. Uważa się, że to właśnie jaźń kształtuje nasze wewnętrzne „ja” w zarodku, na samym początku. W trakcie rozwoju człowieka jest to element pośredniczącym na drodze do wytworzenia własnego „ja”, własnego ego.
3. Według Carla Gustawa Junga jaźń to centrum życia psychicznego i całość psychiki człowieka. Z poziomu nieświadomości podejmuje próby kierowania psychiką jednostki.