Motyw przemijania – Motyw literacki

Przemijanie kojarzy się z odchodzeniem, końcem czegoś (uroda, młodość), a przede wszystkim z końcem życia.
O przemijaniu zdrowia i urody pisze między innymi J. Kochanowski we fraszce „Na zdrowie”. Poeta podkreśla znaczenie zdrowia w życiu człowieka i zwraca uwagę na to, że wszystkie „dobra”, którymi dysponuje człowiek, takie jako młodość, uroda są ulotne i nie zapewniają człowiekowi szczęścia, jeśli nie cieszy się dobrym zdrowiem. Motyw przemijania stal się popularny szczególnie pod koniec wieku XVI. Koniec XVI wieku to okres niepokojów filozoficznych i religijnych. Europę ogarnęła fala reformacji. Występowano przeciwko ogólnie uznanym zasadom filozoficznym, przeciwko religii katolickiej. Był to czas niepokoju, poszukiwań, przeciwieństw, sporów światopoglądowych, refleksji nad ludzkim życiem i przemijaniem. Do najważniejszych poetów tego okresu należał niewątpliwie D. Naborowski. W wierszu „Marność” Naborowski zastanawia się nad sensem życia i przemijaniem, które niesie ze sobą śmierć. Pojawia się tu popularny w średniowieczu motyw vanitas – marności z biblijnej księgi Koheleta. Zastanawiając się nad wartością człowieka, jego egzystencja na ziemi Kohelet sformułował wniosek: „Wszystko to marność i pogoń za wiatrem”. Wartości z ziemskiego wymiaru są nietrwałe i ulotne, pozbawione prawdziwego znaczenia. Dlatego człowiek powinien żyć w zgodzie z prawami nadanymi mu przez Boga i spokojne oczekiwać śmierci.
Motyw przemijania jest obecny także w twórczości M. Sępa Szarzyńskiego. On także wyraża przekonanie, że człowiek nie ma żadnego wpływu na swój los. Życie trwa tyle, ile błysk, dźwięk, a kolebka jest jednocześnie grobem. W sonecie „O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego” pojawia się motyw „lotnych czasów”, które pędzą „jak gwałtem obrotne obłoki”. Przemijanie związane jest ze śmiercią, która „może odciąć rozkosz nędzą”, może w każdej chwili przerwać ludzkie życie. człowiek jest więźniem czasu, wciąż śledzonym przez śmierć.
O przemijaniu, braku nadziei na przyszłość pisze także K. Przerwa – Tetmajer. „Credo” to jeden z najciekawszych wierszy K. Przerwy – Tetmajera. Jest to utwór typowy dla końca wieku i wyrażany