Motywy literackie – Ogólnie

Motywem literackim nazywamy najmniejsze elementy danego dzieła, które powtarzają się na przestrzeni epok. Wyróżnić można naprawdę wiele motywów występujących w literaturze, które ogólnie dzielimy na:
– dynamiczne – świat przedstawiony przekształca się w czasie (podróże, spotkania);
– statyczne – kształtowanie elementów świata przedstawionego (krajobrazy, zjawiska);
– obiegowe – akcja przechodzi w następną (wędrówka).
Motywy, z racji, że są najmniejszymi cząstkami składowymi, łączą się w wyższe jednostki (wątek, fabuła). Poniżej przedstawię kilka najważniejszych z nich.
Motyw Boga
Na przestrzeni dziejów pogląd na Boga wielokrotnie ulegał zmianie. Raz stał on w centrum ludzkiego życia, ale za kilka lat schodził na dalszy plan. Czasem był on stwórcą i przywódcą, a czasami stawał się winny całemu złu, jakie dotykało ludzi.
Ważnym przykładem, który jest bezpośrednim zwrotem do Boga, jest poemat Jana Kochanowskiego „Czego chcesz od nas Panie”. Stwórca świata jest wysławiany za swe dobro, natomiast człowiek nie może nic jemu ofiarować, oprócz swej miłości. Jest to hymn pochwalny względem Boga i stworzonego przez niego świata.
Motyw cierpienia
W życiu każdego człowieka możemy rozróżnić cierpienie psychiczne lub fizyczne. Jest ono zwykle nieodłącznym elementem życia człowieka i mają na nie wpływ różne czynniki.
Dobrym przykładem, odzwierciedlającym istotę cierpienia ludzkiego oraz jego okoliczności, jest utwór „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Jest to powieść przybliżająca losy więźniów w obozie sowieckim. Ukazuje zarówno fizyczne cierpienie (głód, zimno, choroby), jak i cierpienie psychiczne (zagubienie, przygnębienie, depresja). Każdy z pracowników musi zmagać się z trudnymi warunkami życia. Nie dostają oni wystarczającej ilości pożywienia, przez co są fizycznie wycieńczeni. Ciężkie warunki pracy powodują rozwijanie się wielu chorób. Ponadto ciężka praca wiąże się nieodzownie z wycieńczeniem psychicznym. Często więźniowie nie potrafią uporać się z dręczącymi ich zarzutami. Przykładem jest „zabójca” Stalina, który początkowo nie wiedzia