Dwudziestolecie Międzywojenne – Epoka literacka

Dwudziestolecie międzywojenne to okres w historii, który trwał od momentu odzyskania przez nasz naród niepodległości – rok 1918 (koniec pierwszej wojny światowej), aż do wybuchu drugiej wojny światowej – 1939 r. Daty są te same dla Europy, co dla Polski. Lata te są niezwykle istotne z punktu widzenia literatury i sztuki. Możemy tam dostrzec oryginalność, jak i ogromne zróżnicowanie. Z tego właśnie względu nie możemy krótko jej scharakteryzować, tak jak na przykład romantyzm, czy też inne epoki. Tam było można wyróżnić takie najważniejsze elementy. Tutaj już nie do końca. Dzięki swojej różnorodności dwudziestolecie międzywojenne powszechnie uznawane jest za początek sztuki dwudziestego wieku). Wiele jest również książek pisanych współcześnie o tamtych czasach. Aby lepiej wniknąć w ten krótki czas, należy przypatrywać się poszczególnym grupom, a nie całemu ludowi. Pomimo swojego niezwykle krótkiego okresu trwania, można w nim znaleźć liczne wydarzenia zarówno historyczne, jak i artystyczne, literackie oraz filozoficzne.
Najważniejszymi ugrupowaniami powstałymi w tej epoce były:
– Skamander – związani z nim byli wybitni twórcy tacy jak Jan Lechoń, Antoni Słonimski, Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński oraz Jarosław Iwaszkiewicz. Nazwę grupy poeci wzięli z napisanej przez Homera epopeji, którą zatytułował ,,Illiada’’. Nazwa ta konkretnie odnosi się do rzeki przedstawionej w utworze. W ten właśnie sposób chciano pokazać swoje silne przywiązanie do tradycji. Dzieła jego członków charakteryzowało proste, potoczne słownictwo, tematy, które dotyczyły spraw życia codziennego. Chętnie używali ironii, jak i żartu. Można ich było poznać po ogromnym entuzjazmie i energii. Przyświecała im idee mówiąca o aktualności poezji. W piśmie wydawanym przez nich mówili, iż chcą być poetami tak zwanego życia codziennego.

– Awangarda Krakowska – w jej skład wchodzili wspaniali twórcy tacy jak Jan Brzękowski, Jalu Kurek, Julian Przyboś, Adam Ważyk i Tadeusz Peiper. Przekonywali oni swoich odbiorców, że sztuka jest to intelektualna praca nad językiem. Bardzo duży nacisk kładli na miasto, które w dwudziestym wieku stało się główną przestrzenią życiową człowieka. Odrzucali oni stanowczo tradycję, a zamiast tego wychwalali współczesną cywilizację. Czuli, iż są zobowiązani do tworzenia nowych form w dziedzinie literatury oraz do rozbijania starych. Swoje manifesty, kótre dotyczyły sztuki, publikowali w ,,Zwrotnicy’’. Tam ukazało się słynne ,,Miasto, Masa, Maszyna’’ oraz inne dzieła takie jak ,,Punkt wyjścia’’, czy też ,,Metafora teraźniejszości’’. Najważniejszym hasłem tegoż ugrupowania było powiedzenie ,,3 x M’’, co oznaczało wspomniane wyżej ,,Miasto, Masa, Maszyna’’. Przez to wyrażano podziw, jak również ogromne zainteresowanie środowiskiem miasta, gdzie był rozwój cywilizacyjny oraz tętniące życiem fabryki. Bohaterem liryki miał być człowiek powstały z ,,masy społecznej’’, czyli zwykła, niczym niewyróżniająca się z tłumu postać.

Kiedy poznajemy nową epokę, warto jest zapoznać się z terminami, które ułatwią zrozumienie tamtejszych dzieł. Do takich najważniejszych w dwudziestoleciu międzywojennym możemy zaliczyć:
– katastrofizm – był on poglądem bardzo charakterystycznym w XX wieku. Przewidywał upadek kultury europejskiej. Miał być on spowodowany kryzysem wartości moralnych, filozoficznych lub też wywołany jakimś kataklizmem albo wojną. Krytykował współczesność. Więcej informacji o nim w prądach myślowych

– pastisz – była to imitacja cudzego stylu. Wierzono, że im bardziej wyrazisty on był, tym łatwiej można go było naśladować. Celem pastiszu miała być zabawa literacka, jak również wrażenie uznania pierwowzoru przez artystę

– parafraza – jest to przeróbka jakiegoś utworu literackiego. Zabieg ten polega na rozwinięciu dzieła lub też uproszczeniu treści w nich zawartych. Warto pamiętać, iż zachowane zostały pewne takie same elementy, co ułatwia znalezienie podobieństw do pierwowzoru

– persyflaż – wypowiedź (najczęściej jest ona literacka), która w ironiczny sposób nawiązuje do cudzego stylu. Pod z pozoru uprzejmymi treściami kryje się szyderstwo, a powaga stara się zamaskować kpinę

– parodia – jest to również naśladowanie tekstu – elementami takimi są – temat, styl w jakim został napisany, forma gatunkowa, poglądy artystyczno – ideowe oraz kompozycja. Ma ona na celu bawić, a jednocześnie bardzo często zdarza się, że ośmiesza

– groteska – jest to szczególny rodzaj komizmu. Deformacja obrazu zdecydowanie wykracza poza wszelkie zasady prawdopodobieństwa. Elementy są bardzo często przejaskrawione, absurdalne i karykaturalne

– psychoanaliza – wyjaśnia ona strukturę, rozwój oraz funkcjonowanie osobowości.

– psychoanalogizm – nie mylić z psychoanalizą, gdyż są to różne pojęcia. Jest to nurt występujący w prozie narracyjnej i dramaturgii tworzonej w dwudziestym wieku. Charakteryzowało go zainteresowanie procesem życia wewnętrznego

– relatywizm moralny – jest to prawo pojedynczej jednostki (każdego z nas) do rozsądzania problemów etycznych

– neoklasycyzm – był to kierunek poetycki obecny w dwudziestoleciu międzywojennym, który nawiązywał do dziedzictwa kulturowego z minionych epok, a szczególnie do literatury grecko – rzymskiej. Nie można też pominąć baroku i klasycyzmu. Przedstawicielem był Paul Valery – poeta pochodzący z Francji

Prądy myślowe, które miały wpływ na kształt ówczesnej literatury:
– freudyzm – nurt ten zyskał ogromną popularność w tamtejszym okresie. Pochodzi on od poszukiwań sposobów na leczenie nerwic u ludzi, patologii oraz lęków. Jego główną postacią, którą należy znać, był Zygmunt Freud. Starał się on poprzez wprowadzanie w stan hipnozy, analizowanie snów, skojarzenia, a nawet, co ciekawe, przez pomyłki językowe pacjenta. To wszystko miał pomóc w znalezieniu przyczyny, która pomogłaby z kolei pomóc w dalszych badaniach i szukaniu lekarstw oraz terapii mających na celu wyleczenie. Twórca odkrył, że psychika ludzka składa się z trzech warstw. Ego jest ,,reprezentacyjne’’ i powierzchniowe. Kieruje się rozumną myślą oraz uzależniona jest od społeczeństwa. Id – określił jako zbiór pożądań, które skrywają się w człowieku, choć on sam może ich n