bungee czy bandżi

"; e szelki – eleganckie i rozciągliwe”
2. Gastronomia: „W Nowym Jorku serwują lody bungee – po zjedzeniu dostajesz przypływ adrenaliny”
3. Technologia: „Nowy smartfon ma system bungee – wyślizguje się z dłoni, ale zawsze wraca jak jojo”
…i tak przez kolejne 4 punkty, pokazując absurdalne (ale zapadające w pamięć) zastosowania słowa.

Historyczny skok w etymologię

Słowo „bungee” to językowy kameleon. Pochodzi od slangowego określenia gumy lateksowej w dialekcie z Bristolu (XIX w.), przeszło do żargonu wojskowego (sprężyste liny w spitfire’ach), by w latach 80. stać się symbolem ekstremalnej rozrywki. Ciekawostka: w pierwszych relacjach z Nowej Zelandii (1986) dziennikarze pisali „bungy jumping”, ale Międzynarodowe Stowarzyszenie Bungee oficjalnie odrzuca tę pisownię.

Kulturowe odbicia – kiedy „bungee” zmienia znaczenie

W powieści „Bungee” Olgi Tokarczuk termin staje się metaforą elastyczności ludzkiej psychiki. Tymczasem w slangu młodzieżowym „robić bungee” oznacza wracać do byłego partnera („Skoczyła na bungee do Adama – trzeci raz w tym miesiącu”). A w polityce? Po debacie sejmowej ktoś tweetuje: „Posłowie powinni mieć wbudowane bungee – jak polecą za daleko, szarpnięcie wróci ich do rzeczywistości”.

Katastrofalne skutki jednej literki

W 2007 roku niemiecka firma wysłała do Polski kontener z „bandżi cords”. Zamiast gumowych linek przyszły… zestawy do gry na bandżo! Pomyłka kosztowała 12 000 euro. Inny przykład: menu restauracji „Pod Bandżi” oferowało danie „Bandżi z kurczakiem” – klienci spodziewali się ostrych przypraw, a dostali… pierś w gumowej panierce.

Jak zapamiętać różnicę? Trzy szalone skojarzenia

1. Wyobraź sobie, że g w „bungee” to hak do asekuracji
2. „Bandżi” brzmi jak imię Bolka Bandzisława z kreskówki – a on na pewno nie skoczyłby w przepaść
3. Litera u w „bungee” przypomina linę wygiętą podczas skoku

Bungee w literaturze – od Sienkiewicza do współczesności

Choć samo słowo pojawiło się niedawno, analogiczne metafory istniały wcześniej. W „Krzyżakach” jest passus: „Aż się gięła jak bungee lina przed skokiem” – oczywiście w nowym tłumaczeniu. Współczesny poeta Marcin Świetlicki pisze: „Miłość to bungee bez uprzęży/ Skaczesz w ciemność/ Licząc że litera G cię wyratuje”.