byle byś czy bylebyś – razem czy osobno
Gdyby wszystkie błędy językowe zamieniały się w dźwięki, bylebyś usłyszał wokół siebie kakofonię rozdzierających uszy pisarskich wpadek. Poprawna forma tego spójnika to jedna z najczęściej mylonych konstrukcji – nie tylko przez uczniów, ale nawet przez dorosłych. Dlaczego? Bo język polski uwielbia pułapki fonetyczne!
Czy ten spójnik kiedyś rozdzielano jak dwa walczące słowa?
W XVI wieku, gdy polszczyzna kształtowała swoje normy, forma byle byś faktycznie pojawiała się w tekstach. Jednak już Mikołaj Rej w „Żywocie człowieka poczciwego” zaczął stosować wersję łączną, co stało się wzorem dla późniejszych pisarzy. Współczesne słowniki ortograficzne jednoznacznie wskazują: tylko bylebyś ma rację bytu.
Dlaczego nawet inteligentni ludzie popełniają ten błąd?
Winowajcą jest tutaj tzw. iluzja analityczności – nasz mózg automatycznie rozbija wyrazy, które brzmią jak połączenie znanych elementów. Słysząc „bylebyś”, podświadomie dzielimy to na „byle” (znane z wyrażeń typu „byle jak”) i „byś” (formę czasownika „być”). To tak, jakbyśmy widzieli węża złożonego z klocków Lego i próbowali go rozłożyć na części.
Czy wiesz, że w 2017 roku podczas castingów do teleturnieju „Jeden z dziesięciu” aż 7 kandydatów uznało formę byle byś za poprawną? Jeden z nich twierdził nawet, że rozdzielna pisownia „dodaje dramatyzmu wypowiedzi”!
Jak odróżnić ten przypadek od podobnych konstrukcji?
Weźmy kontrastowy przykład: „Byle gdzie wrzuciłeś te klucze, bylebyś tylko odnalazł je na czas”. Widzisz różnicę? „Byle gdzie” piszemy osobno, bo to zestawienie przyimka z zaimkiem, podczas gdy bylebyś to nierozerwalny spójnik warunkowy. To tak jak odróżnić parę tanecz
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!