byłoby czy było by – razem czy osobno
Czy świat literatury zawaliłby się, gdybyśmy pisali „było by”?
Gdyby Henryk Sienkiewicz napisał „było by” zamiast „byłoby”, prawdopodobnie nikt nie pamiętałby dziś „Trylogii”. Ta jedna literka – a właściwie jej brak – decyduje o tym, czy zdanie ma magiczną moc, czy staje się językową ruiną. Poprawna forma to zawsze „byłoby”, pisane łącznie, podczas gdy rozdzielenie tych elementów to błąd ortograficzny porównywalny do podawania herbaty z solą zamiast cukru.
Czy wiesz, że w XVIII-wiecznych pamiętnikach szlacheckich często spotykało się formę „było by”? Ówcześni pisarze traktowali partykułę „by” jak samodzielny element zdania, co dziś przyprawiłoby współczesnych polonistów o zawrót głowy. Na szczęście Mikołaj Rej nie przewidział, że jego eksperymenty językowe staną się kiedyś antyprzykładem!
Dlaczego nawet inteligentni ludzie mylą „byłoby” z „było by”?
Winowajcą jest tu nasz własny mózg, który uwielbia analogie. Słysząc „byłoby”, automatycznie rozbija wyrażenie na części: „było” + „by”, tak jak w zdaniu „Gdyby przyszło mi było by to zrobić”. Problem w tym, że w tym konkretnym przypadku mamy do czynienia z formą czasownika posiłkowego połączoną nierozerwalnie z partykułą. To jak próba rozdzielenia syjamskich bliźniąt – technicznie możliwe, ale śmiertelnie niebezpieczne dla sensu wypowiedzi.
Jak rozpoznać, czy mamy do czynienia z błędem?
Wyobraź sobie następującą scenę: para w restauracji. On mówi: „Byłoby miło, gdybyś przestała rozmawiać z kelnerem o egzotycznych gatunkach papug”. Gdyby w tym zdaniu pojawiło się „było by”, kelner mógłby słusznie zapytać: „Było by co? Może jeszcze dokładkę zupy?”. Rozdzielenie tych elementów tworzy wrażenie niedokończonej myśli, jakby zdanie urywało się w pół słowa.
Czy w popkulturze znajdziemy dobre przykłady?
W kultowym „Seksmisji” Juliusza Machulskiego padają słowa: „Gdyby nie ten wynalazek, byłoby nudno”. Gdyby Bohdan Łazuka powiedział „było by nudno”, cała komedia straciłaby rytm, a widzowie zastanawialiby się, co właściwie „było by” – może popcorn w kinie? To doskonały przykład, jak jedna literka decyduje o klarowności komunikatu.
Jakich trików używać, żeby zapamiętać poprawną formę
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!