córka czy curka

Dlaczego piszesz „curka” zamiast „córka”? Sprawdzamy językową pułapkę!

Gdy otwierasz usta, by nazwać swoją córkę, głoska „ó” brzmi jak zwykłe „u”. To właśnie dlatego co trzecia osoba w Polsce popełnia błąd, próbując zapisać to słowo jako curka. Ale prawda kryje się w korzeniach sięgających średniowiecza – poprawna forma zachowała ślad po prasłowiańskim *čьrka, który przez wieki przekształcił się w „czórka”, by w końcu zgubić haki i zostać współczesną córką.

Od czego zależy pisownia i dlaczego „ó” ma znaczenie?

Wyobraź sobie scenę z „Zemsty” Fredry: kiedy Cześnik mówi „moja córka”, jego palce mimowolnie rysują w powietrzu ogonek nad literą. To nie przypadek – historyczne „ó” w tym wyrazie pochodzi od zanikłej już nosówki. W gwarach podhalańskich do dziś usłyszysz archaiczną wymowę „cóńka”, która niczym językowy dinozaur zachowała ślad dawnej pisowni.

Jak kultowe teksty utrwalają poprawną formę?

W „Lalce” Prusa Izabela Łęcka nazywa siebie „córką rodu”, a literackie „ó” w tym określeniu staje się symbolem społecznego statusu. Współcześnie serial „Rodzinka.pl” pokazuje odwrotną sytuację – kiedy Teenagerka poprawia ojca: „Tato, nie mów 'curka’, bo brzmisz jak nasz kot próbujący mówić!”

Czy istnieją sytuacje, gdzie „curka” byłaby dopuszczalna?

W 2021 roku pewna restauracja w Poznaniu nazwała swoje danie „Curka po poznańsku”, grając na skojarzeniu z kurczakiem (curka → kurka). Choć pomysłowy zabieg marketingowy rozbawił klientów, Rada Języka Polskiego jednoznacznie wskazała, że to jedynie kulinarny żart, nie zaś wzór ortograficzny.

Jak niezwykłe historie rodzinne wpływają na pisownię?

W Archiwum Akt No