coroczny czy co roczny – razem czy osobno
Czy coroczny festiwal pisze się jak coroczne złe nawyki?
Gdy co roku próbujesz napisać „co roczny” w kalendarzu, a w odpowiedzi słyszysz językowe westchnienie – czas poznać prawdę. Jedyna poprawna forma to coroczny, pisany łącznie. Dlaczego? To nie kaprys językowych purystów, ale konsekwencja historycznej ewolucji. Wyraz ten pochodzi od prasłowiańskiego *čьto-godь, gdzie „god” oznaczał rok. Przez wieki skrócił się do „coroczny”, zachowując zbitkę „co-” jako nierozerwalny przedrostek.
Czy wiesz, że… w XVI-wiecznych kronikach można znaleźć zapisy „czoroczny” z literą „z”? Błąd ortograficzny sprzed stuleci pokazuje, jak bardzo pisownia tego słowa drażniła nawet naszych przodków. Dziś takie formy traktowalibyśmy jak językowe herezje!
Dlaczego mózg uparcie dzieli „coroczny” na dwa osobne słowa?
Winowajcą jest tzw. iluzja analityczności – nasz umysł automatycznie rozbija wyrazy na logiczne części. Skoro mówimy „co rok”, „co dzień”, próbuje analogicznie stworzyć „co roczny”. Tymczasem język polski ma tu dwie różne kategorie gramatyczne: przysłówek („co rok”) i przymiotnik („coroczny”). Gdy bohater „Lalki” Prusa uczestniczył w „corocznych obradach”, nikt nie pytał, czy chodzi o „co roczne” spotkania – to byłoby równie absurdalne jak szukanie w powieści smartfona.
Jak filmowe dialogi utrwalają błąd?
W kultowej komedii „Dzień Świra” padło zdanie: „To mój co roczny rytuał – sprzątanie po psie sąsiada”. Gdyby reżyser użył poprawnej formy, scena straciłaby komiczny wymiar błędnej pedanterii głównego bohatera. Właśnie tak co roczny staje się językowym znakiem rozpoznawczym nerwicowych perfekcjonistów!
Czy istnieją sytuacje, gdzie „co roczny” ma sens?
Tak, ale tylko w… matematycznych rebusach! Jeśli ułożysz równanie: „co + roczny = 12 miesięcy”, otrzymasz zagadkę logiczną, nie zaś poprawną konstrukcję językową. Historyk
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!