cukini czy cukinii

Cukini czy cukinii: który zapis przyprawi cię o gęsią skórkę?

Gdy w twojej sałatce ląduje cukinii, a ty zastanawiasz się, czy przypadkiem nie powinno być cukini, czas na małą rewolucję w głowie. Poprawna forma zawsze zawiera podwójne „i” w dopełniaczu i miejscowniku – to nie kaprys językowy, ale konsekwencja włosko-polskiego romansu kulinarnego.

Dlaczego podwójne „i” nie jest przesadą?

Wyobraź sobie targ w Neapolu, gdzie polscy kupcy XVII wieku pierwszy raz zobaczyli „zucchine”. Próba spolszczenia dała „cukinie”, a stąd już prosta droga do współczesnej deklinacji. Gdy mówimy „brakuje cukinii”, kontynuujemy tradycję podwajania samogłosek w odmianie – podobnie jak w „pani” → „panii”.

Gdzie czai się pułapka fonetyczna?

Wymowa „cukinii” jako [cukinji] sprawia, że wielu pisze „cukini” przez analogię do „pani” → „pani” (choć tu akurat powinno być „pani” → „panii”!). Ten fonetyczny miraż wzmacniają potoczne skróty: „Kupię cukini” brzmi naturalnie, ale ortograficznie to taki sam błąd jak „idę do pani Kowalski”.

Jak mistrzowie pióra ratują nas przed ortograficzną klęską?

W „Prowokacji” Marka Hłaski znajdujemy zdanie: „Zgniła cukinii zapach mieszał się z wonią tanich perfum”. Pisarz celowo używa błędnej formy cukini w dialogu, by podkreślić prostactwo bohatera – językowy detal, który może umknąć współczesnemu czytelnikowi.

Czy kucharze piszą lepiej niż poloniści?

W popularnej książce kucharskiej z 1998 roku pojawiło się słynne już zdanie: „Duszoną cukini podajemy z ryżem”. Błąd powielony w 50 000 egzemplarzy sprawił, że do dziś wiele osób uważa tę formę za dopuszczalną. Tymczasem Międzynarodowy Festiwal Cukinii w Miliczu konsekwentnie używa w nazwie cukinii, fundując nagrody za najlepsze przetwory z tego warzywa.