czyiś czy czyichś

Zagadka znikających liter: dlaczego czyichś ma prawo bytu, a czyiś to językowe UFO?

Gdyby polskie zaimki dzierżawcze miały swoje tajne stowarzyszenie, czyichś nosiłoby pelerynę superbohatera, podczas gdy czyiś przypominałoby pijanego szpiega, który zgubił połowę szyfru. Ta pozornie niewinna końcówka -chś to językowa broń masowego rażenia przeciwko błędom – wystarczy zrozumieć, dlaczego w ogóle istnieje.

Dlaczego mówimy „czyichś”, skoro wymawiamy „czyiś”?

To językowe oszustwo na skalę fonetycznego mistrzostwa świata. Wymowa czyiś to efekt tzw. zaniku spółgłoskowego – tak samo jak w „chrzest” vs. „chrzcić”. Ale pisownia musi odzwierciedlać pełną formę gramatyczną. Wyobraź sobie, że zapisujesz szept w zatłoczonym autobusie: „To nie czyichś rękawiczki?” – litera h to twoja jedyna deska ratunku przeciwko interpretacyjnej katastrofie.

Historyczny dowód rzeczowy: jak królowa Bona rozstrzygnęłaby ten spór?

W XVI-wiecznych listach miłosnych znajdziemy zdania typu: „Azaż to nie czyichś warkoczów splotów się imam?”, gdzie końcówka -ichś pełniła funkcję społeczną – odróżniała dworską polszczyznę od chłopskich regionalizmów. Dziś ta sama końcówka to nasz linguistic class marker – pokazuje, czy potrafimy tańczyć z zaimkami.

Współczesne potyczki z zaimkiem: memy, seriale i pomyłki celebrytów

W odcinku „Rancza” jedna z bohaterek pyta: „To czyiś ten traktor pod lasem?” – scenarzyści celowo użyli błędu, by podkreślić wiejskie pochodzenie postaci. Tymczasem w internetowym memie z kotem trzymającym tabliczkę „Nie znam czyichś tajemnic” poprawna forma stała się symbolem językowej asertywności.

Eksperyment myślowy: co by było, gdyby „czyichś” nie istniało?

Wyobraź sobie świat, gdzie każda zagubiona rzecz należy do „czyiś„. Chaos prawny przy odnajdyciu walizek na lotnisku. Absurdalne spory sąsiedzkie o „czyi