date czy datę
Datę czy date? Kiedy litera „ę” staje się językowym detektywem
Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, czy zapisać w kalendarzu date urodzin czy datę urodzin, odpowiedź brzmi: tylko ta druga forma ma rację bytu. Błąd wynika z podstępnego połączenia – słowo „data” w bierniku (kogo? co?) wymaga końcówki -ę, ale wymowa „datę” i angielskie „date” tworzą fonetyczną pułapkę. To tak, jakby język polski urządził sobie żart z użytkowników, chowając ogonek przy „ę” za rogiem zdania.
Czy wiesz, że… W 1921 roku w jednym z pierwszych polskich horrorów „Data fatalna” celowo pomylono pisownię tytułu, by podkreślić złowieszczy charakter wydarzeń? Choć film nie zachował się do naszych czasów, anegdota o językowym triku reżysera wciąż krąży wśród filmoznawców.
Dlaczego „date” to językowy fałszywy przyjaciel?
Wyobraź sobie sytuację: umawiasz się na randkę (ang. date) i wysyłasz SMS: „Podaj date spotkania”. Twój rozmówca może pomyśleć, że prosisz o podanie… daktyla (łac. dactylus)! To oczywiście absurd, ale pokazuje, jak brak ogonka przy „ę” zmienia sens zdania. W 2017 roku pewna warszawska restauracja użyła w reklamie sformułowania „romantyczne date”, co zostało odebrane jako snobistyczna próba łączenia języków – klienci żartowali potem, że spodziewali się deseru z daktyli zamiast kolacji przy świecach.
Jak kultowe teksty literackie utrwaliły poprawną formę?
W „Lalce” Prusa czytamy: „Pamiętnik jego nie miał daty, ale z treści wnieść było można…”. Gdyby Stanisław Wokulski zapisał: „Oznacz date spotkania z Izabelą”, prawdopodobnie nigdy nie doszłoby do ich niefortunnego romansu. Błąd ortograficzny mógłby zostać odebrany jako brak edukacji, co w XIX-wiecznych realiach stanowiłoby społeczne faux pas.
Czy memy internetowe pomagają w nauce ortografii?
Wiralowy obrazek z kotem trzymającym kalendarz i podpisem: „Mówisz date, myślisz daktyl. Mówisz datę, dostajesz rybę” doskonale pokazuje współczesne metody utrwalania poprawnej pisowni. Inny popularny mem porównuje: „Tinder date – spotkanie z nieznajomym, Tinder datę – spotkanie z ortografią&#
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!