egzekfować czy egzekwować
Czy urzędnik może cię „egzekfować”, jeśli nie zapłacisz mandatu? Sprawdzamy językowy dylemat
Gdy urzędowe pismo grozi „egzekfowaniem należności”, lepiej sprawdź słownik – takie działanie byłoby… lingwistycznym przestępstwem. Jedyną słuszną formą jest egzekwować, podczas gdy egzekfować to błąd ortograficzny porównywalny do próby ściągnięcia podatku od ducha. Skąd ta językowa pułapka? Winowajcą okazuje się podstępna wymowa, która od wieków myli nawet najbardziej wykształconych Polaków.
Czy wiesz, że w XIX-wiecznych aktach sądowych Królestwa Polskiego notowano „egzekwowanie kontrybucji”, ale pisarze sądowi często dodawali do protokołów dopisek „(wym. egzekfować)”? Ten historyczny paradoks pokazuje, jak głęboko zakorzeniona jest fonetyczna pułapka!
Dlaczego „egzekfować” brzmi przekonująco, ale jest błędem?
Spójrzmy na zdanie: „Windykator zaczął egzekfować dług przez zajęcie komputera”. Choć brzmi to naturalnie dla ucha, literacki detektyw by to wyśledził – w rdzeniu słowa kryje się łacińskie exsequi (realizować, wykonywać), które w polszczyźnie zachowało „w” pomimo wymowy jak „f”. To tak, jakbyśmy pisali „kwiat” przez „f”, bo przecież mówimy „fiat”!
Jak filmowe dialogi utrwalają poprawną formę?
W kultowej komedii „Dzień Świra” padają słowa: „Pan mnie będzie egzekwował te alimenty? To niech pan najpierw ojca egzekwuje z knajpy!”. Ten soczysty przykład pokazuje, jak słowo funkcjonuje w naturalnych dialogach – zawsze z „w” w środku, nawet gdy bohaterowie przekręcają inne wyrazy.
Czy literaci specjalnie używali błędnej formy?
W „Zbrodni i karze” w starych tłumaczeniach znajdziemy zdanie: „Sąd zaczął egzekfować wyrok”. To nie błąd Dostojewskiego, lecz tłumacza ulegającego fonetycznej iluzji. Współczesne wydania już tę formę poprawiły, pokazując, że nawet klasycy potrzebują redakcyjnej asysty.
Jak zapamiętać różnicę przez zabawne skojarzenie?
Wyobraź sobie egzekutora podatkowego w muszkacie i z wąsikiem (litera W jak wąsy!), który zamiast pałki policyjnej trzyma ogromną literę W. Gdy próbuje coś „egzekwować”, jego W-berło świeci na czerwono przy każdej próbie napisania „f”. To absurdalne obrazy właśnie najlep
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!