grejpfrut czy grejfrut

Cytrusowy dylemat: czy owoc z literą „p” może być pułapką językową?

W krainie polskiej ortografii króluje tylko jedna forma: grejpfrut. Każde inne zapisy – jak grejfrut, grepfruit czy greipfrut – to językowi rebelianci bez paszportu do poprawności. Dlaczego? Sekret kryje się w historii słowa, które przebyło długą drogę od angielskich plantacji aż do polskich sklepów.

Skąd się wzięło to przeklęte „p” w środku słowa?

Angielskie „grapefruit” wjechało do Polski na początku XX wieku jak egzotyczny gość w cylindrze. Polscy urzędnicy celni, handlowcy i kucharze zaczęli je zapisywać fonetycznie – stąd grejpfrut z zachowaniem oryginalnej spółgłoski „p”. Problem w tym, że w wymowie angielskiej litera „p” praktycznie zanika, co dało początek językowemu nieporozumieniu. To tak, jakby ktoś namalował obraz słoneczników, ale połowę płatków ukrył pod warstwą werniksu.

Czy istnieje grupa społeczna szczególnie upodobała sobie błędną formę?

Analiza internetowych wpisów pokazuje zaskakujący trend. Błąd grejfrut najczęściej pojawia się w… przepisach na drinki! Barmani piszący w pośpiechu, klienci restauracji wpisujący zamówienia w aplikacjach – wszyscy oni bezwiednie tworzą alternatywną ortografię. W jednym z krakowskich barów nawet powstał koktajl „Grejf” z grejpfrutem w roli głównej, co językoznawcy uznali za słodko-gorzki paradoks.

Jak literatura i popkultura utrwaliły poprawną formę?

W powieści „Zły” Leopolda Tyrmanda znajdziemy barwną scenę: bohater zamawia w kawiarni „sok z grejpfruta, ale bez tych głupich plasterków”. To literackie świadectwo z 1955 roku pokazuje, że poprawna forma zakorzeniła się w kulturze na długo przed erą internetowych błędów. Współcześnie serial „Rojst” wykorzystał zbitkę słowną: postać mówiąca „Nie lubię grejpfrutów, bo gryzą frut”, tworz�