gust czy gust
Dlaczego „gust” pisze się przez „u” i jak uniknąć pułapki językowej?
Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, czy poprawna forma to gust czy może góst, odpowiedź jest jednoznaczna: jedyną akceptowalną wersją jest ta z literą „u”. Słowo to, oznaczające zmysł estetyczny lub preferencje smakowe, ma korzenie sięgające starożytnego Rzymu – pochodzi od łacińskiego gustus („smak”). To właśnie ta etymologia tłumaczy, dlaczego w pisowni nie ma miejsca na „ó”, mimo że wymowa obu liter jest identyczna.
Czy wiesz, że… W XVI wieku „gust” oznaczał również… rodzaj podatku! W księgach miejskich Krakowa znajdziemy wzmianki o „opłacie od gustu win”, która dotyczyła kontroli jakości trunków. Dziś to historyczne znaczenie całkowicie zanikło, pozostawiając tylko współczesne skojarzenia z elegancją i stylem.
Skąd się bierze pokusa, by pisać „góst”?
Błąd wynika z iluzji fonetycznej – ponieważ „u” i „ó” brzmią tak samo, wiele osób mechanicznie sięga po „ó”, zwłaszcza w wyrazach kojarzących się z tradycją (np. „góra”, „miód”). Tymczasem w przypadku gust żadna reguła ortograficzna nie usprawiedliwia tej zamiany. Ciekawym przykładem jest błąd odwrotny: niektórzy próbują „poprawiać” nazwisko niemieckiego filozofa Kanta, pisząc „Kunt” przez „u”, podczas gdy oryginalna pisownia to… „Kant”!
Gust w kulturze: od kulinariów po gangsterski slang
W powieści „Lalka” Prusa czytamy: „Miał gust wykwintny, choć nie zawsze trafny” – tu słowo dotyczy wyboru dzieł sztuki. Zupełnie inne znaczenie pojawia się w slangu więziennym, gdzie „mieć gust” oznaczało… umiejętność rozpoznawania wartościowych przedmiotów do kradzieży. A w najnowszym hicie netflixowego serialu „Blondynka” padają zaskakujące słowa: „Twój gust do mężczyzn jest jak wybór wina – zawsze najdroższe, ale czy najlepsze?”
Jak zapamiętać poprawną formę? Oto trzy nietypowe metody
1. Technika skojarzeniowa: Wyobraź sobie, że „U” w słowie gust
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!