haft czy chaft

Czy poprawnie pisze się „haft” czy „chaft”? Odpowiedź kryje się w średniowieczu

Jedyną słuszną formą jest haft. Ta pozornie prosta prawidłowość ma zaskakująco głębokie korzenie. Słowo przywędrowało do polszczyzny z niemieckiego „Haft” (oznaczającego mocowanie lub – uwaga! – wyszywanie) już w XV wieku. Błędne chaft to współczesny fantom językowy, który nie ma żadnego historycznego ani logicznego uzasadnienia.

Dlaczego mylimy haft z chaft? Winowajcą jest… nasze podniebienie

Wymowa głosek „h” i „ch” w języku polskim bywa identyczna w potocznej mowie. Gdy mówimy „zrobię haft na koszuli”, wielu słuchaczy usłyszy „chaft” – podobnie jak w przypadku „hak” i „chach”. Dodatkową pułapkę stanowią wyrazy pokrewne: haftować, haftka (od sprzączki!), które utrwalają literę „h” w całej rodzinie wyrazów.

„Haft” w kinie i literaturze – kiedy pisownia zmienia sens

W powieści „Lalka” Prusa czytamy o „haftowanych szlacheckich żupanach” – zamiana na chaftowane sugerowałaby… chińskie pochodzenie tkaniny (przez skojarzenie z „Chinami”). Z kolei w filmie „Pan Tadeusz” Andrzeja Wajdy pojawia się kultowa scena z haftowanym kontuszem Hrabiego. Gdyby w napisach pojawił się chaft, widzowie mogliby szukać drugiego dna w postaci nawiązania do gwarowego „chaftać” (czyli marudzić)!

Nietypowe użycia słowa „haft” które Cię zaskoczą

Termin ten ma więcej twarzy niż się wydaje:

• W gwarze więziennej „haft” to… wyrok („dostał pięć haftów” = pięć lat pozbawienia wolności)
• W slangu żeglarskim oznacza mocowanie żagla
• W branży jubilerskiej mówi się o „hafcie diamentów” – układzie kamieni przypominającym tradycyjny wzór hafciarski

Zabawny przypadek z życia: gdy „chaft” wpędza w kłopoty

W 2017 roku pewna firma odzieżowa wypuściła kole