kim kolwiek czy kimkolwiek – razem czy osobno
Kiedy „kimkolwiek” staje się językowym niewypałem? Rozwikłamy tajemnicę pisowni raz na zawsze
Gdyby istniał ranking najczęściej rozdzielanych wyrazów w polszczyźnie, kimkolwiek pewnie walczyłoby o podium z „naprawdę” i „w ogóle”. Jedyna poprawna forma to pisownia łączna – to nie dyskusja, lecz fakt zapisany w słownikach od ponad wieku. A jednak co trzeci Polak uparcie wstawia spację, tworząc potworka językowego: kim kolwiek. Dlaczego ten błąd jest tak uporczywy? Odpowiedź kryje się w naszej tendencji do naśladowania innych konstrukcji.
Czy wiesz, że w XIX wieku pisano „kto kolwiek” rozdzielnie? Zmiana nastąpiła w 1936 roku, gdy językoznawcy uznali, że forma łączna lepiej oddaje znaczenie nieokreśloności. Dziś rozdzielna pisownia brzmi równie archaicznie jak „miłośćwi” zamiast „miłościwie”!
Dlaczego „kimkolwiek” przykleja się do siebie jak przysłowiowe piętro?
Wyobraź sobie język jako żywą tkankę, gdzie wyrazy stopniowo zrastają się ze sobą. W przypadku zaimków nieokreślonych typu ktokolwiek, gdziekolwiek, jakkolwiek – proces scalania zakończył się definitywnie. Fonetyczna zbitka „kimkolwiek” brzmi jak pojedyncze słowo, co potwierdzają badania akustyczne. Rozdzielenie tworzy nienaturalną pauzę, jakby ktoś przerywał zdanie w pół słowa.
Czy Mickiewicz też się mylił? Historyczny kontekst pisowni
W „Panu Tadeuszu” znajdziemy zdanie: „Ktokolwiek będziesz w nowej gospodzie…”. Adam Mickiewicz użył formy łącznej, podczas gdy jego współcześni często pisali rozdzielnie. To dowód, że nawet w XIX wieku istniał chaos ortograficzny. Dopiero reforma z 1936 roku przypieczętowała los „kimkolwiek”, ale – jak widać – nie wszyscy zaakceptowali tę decyzję.
Jak rozpoznać językowe bliźniaki, które zwodzą piszących?
Błąd wynika często z analogii do wyrażeń typu „kim jesteś” lub „kim byś nie był”. Gdy dodajemy do tego popularne „ktoś kolwiek” (sic!) w mowie potocznej, mamy gotową pułapkę. Tymczasem w zdaniu: „Niech kimkolwiek jest, musi się ujawnić” – całe wyrażenie pełni funkcję zaimka, nie można go rozbić bez zmiany znaczenia.
Scenariusz filmowy, który ośmiesza błędną pisownię
Wyobraź sobie thriller szpiegowski, gdzie złoczyńc
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!