klaun czy klałn, klaón

Kolorowy chaos literowy: dlaczego tylko klaun przejdzie przez igielne ucho ortografii?

Gdyby istniało więzienie dla błędów ortograficznych, formy klałn i klaón odsiadywałyby wyrok dożywocia za szczególnie bezczelne fałszerstwo. Jedynym legalnym mieszkańcem tego słownictwa jest klaun – pisany wyłącznie przez „u” i „n” na końcu. Dlaczego? Odpowiedź kryje się w historii bardziej zwariowanej niż cyrkowa parada.

Czy „klałn” to jakiś nowy rodzaj łomotu?

Błąd klałn często powstaje przez skojarzenie z czasownikiem „kłaść”. Wyobraź sobie scenę: klaun próbujący „kłaść” nos na pośladkach słonia – absurdalne? Tak samo absurdalne jest dodawanie w tym słowie litery „ł”. Prawdziwy klaun nie ma nic wspólnego z kładzeniem czegokolwiek, chyba że… kładzie nas na łopatki śmiechem!

Skąd się wziął potwór zwany „klaón”?

Forma klaón to efekt kolizji językowej – jak zderzenie clown caru z wozem strażackim. Niektórzy próbują na siłę upodobnić wyraz do hiszpańskich słów z akcentem (np. „camión”), ale w polszczyźnie takie zapożyczenie wygląda równie naturalnie jak słoń w balecie. Prawidłowe „u” w klaun pochodzi bezpośrednio z angielskiego „clown”, które do polskiego trafiło przez niemieckie „Klaun” – bez żadnych ozdobników w postaci kresek.

Jak filmowy Pennywise pomógł utrwalić poprawną pisownię?

Kultowy horror „To” Stephena Kinga stworzył ciekawy efekt językowy. Gdy w 2017 roku fani masowo wpisywali w mediach społecznościowych „#klaunstraszny”, automatyczne korektory zmieniały to często na „#kłaunstraszny”. Paradoksalnie, te same osoby, które bały się czerwonej baloniki, zaczęły zaciekle bronić poprawnej pisowni, tworząc memy typu: „Prawdziwe potwory piszą przez «ł»!”

Czy w XIX wieku istniał spór o „kłouna”?

W 1893 roku „Kurier Warszawski” opublikował list czytelnika oburzonego nowomodnym słowem „klaun”: „Czemuż nie piszemy po polsku «kłoun», skoro tak się wymawia?”. Redakcja odpowiedziała wówczas: „Gdybyśmy każdy wyraz pisać mieli wedle wymowy, nasz język stałby się większym dziwolągiem niż panowie w pstrych kubrakach”. Ta X