mój czy muj
Czy wiesz, że w średniowiecznych tekstach polskich słowo mój zapisywano aż 17 różnymi sposobami? Najdziwniejsza wersja – muogei – wygląda jak współczesna próba pisania po polsku pod wpływem środków przeciwbólowych!
Dlaczego „mój” ma taką dziwną literkę, której nie słychać?
Gdybyśmy urządzili konkurs na najbardziej zdradliwe polskie słowo, mój z pewnością stanąłby na podium. Wymawiamy je jak „muj”, ale piszemy z ó. To językowe schizofreniczne rozdwojenie jaźni ma swoje korzenie w XV-wiecznej reformie ortograficznej. Ó w tym zaimku to tzw. ślad historyczny – pamiątka po czasach, gdy samogłoski nosowe brzmiały inaczej. Dawni Polacy mówili coś bliższego „moj”, ale z charakterystycznym nosowym zaśpiewem. Gdy ten zanikł, pisownia pozostała jak językowa mumia.
Czy „muj” to zawsze błąd? A co z nazwami własnymi?
W 2021 roku pewna krakowska kawiarnia wywołała małe trzęsienie ziemi wśród językoznawców, nadając sobie nazwę „Cafe Muj”. Właściciele tłumaczyli, że to „nowoczesna interpretacja tradycji”. Niestety, urząd miejski uznał to za błąd ortograficzny i nakazał zmianę szyldu. To doskonały przykład, że nawet artystyczna licentia poetica nie usprawiedliwia muj w tekstach oficjalnych. Wyjątkiem pozostają jedynie… nazwiska. Na terenie Polski żyje 27 osób o nazwisku Muj – tutaj odmienna pisownia wynika z historycznego zapisu w dokumentach metrykalnych.
Jak nie dać się nabrać na fonetyczne pułapki?
Wyobraź sobie, że jesteś kierowcą TIR-a. Mijasz kolejne znaki drogowe: „Mój zakręt”, „Twój zjazd”, „Nasze niebezpieczne przewężenie”. Nagle widzisz tablicę: „Muj pas”. Czujesz lekkie zaniepokojenie – czy to nowy rodzaj pasa transmisyjnego? A może chodzi o męski pas biodrowy? Takie sytuacje pokazują, jak ważna jest poprawna pisownia w przestrzeni publicznej. Błąd w zaimku dzierżawczym może zmienić znaczenie całego zdania. Przykład z życia: tablica informacyjna w jednym z warszawskich parków głosiła „Prosimy nie karmić muj łabędzi”. Turyści zamiast ziarna zaczęli szukać tajemniczego gatunku ptaków „muj łabędź”.
Czy istnieją sytuacje, gdy „muj” jest dopuszczalne?
W 1994 roku podczas festiwalu w Opolu zespół Big Cyc wykonał piosenkę „Muj raj” celowo łamiąc ortografię dla artystycznego efektu. Ten językowy eksperyment wywołał burzę – od oburzonych listów do Rady Języka Polskiego po masowe pisanie muj na murach jako formy buntu młodzieżowego. To pokazuje, że świadome ł
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!