ól czy ul
Czy pszczoły mieszkają w „ólu” czy w ulu?
Odpowiedź brzmi jednoznacznie: tylko forma ul jest poprawna. Błąd ortograficzny (ół) powstaje najczęściej przez fałszywą analogię do wyrazów z „ó” wymiennym (jak „pół” → „poła”) lub przez mylenie dźwięków „u” i „ó” w gwarach. Ale prawda kryje się w korzeniach starszych niż królowa Bona sprowadzająca kapustę do Polski!
Czy wiesz, że… najstarszy zachowany ul na ziemiach polskich (znaleziony w Biskupinie) miał ponad 2500 lat? Archeolodzy odkryli, że już wtedy słowo zapisywano przez „u” – choć oczywiście nie po polsku, a w praindoeuropejskim rdzeniu *h₂ówis, od którego pochodzi nasze „ul”!
Dlaczego Jarosław Iwaszkiewicz uparł się, by pisać o pszczołach?
W opowiadaniu „Brzezina” autor celowo używa słowa ul jako symbolu życia i śmierci. Gdyby napisał „ół”, cała metafora rozpadłaby się jak plaster miodu w dłoniach niedźwiedzia. To przykład, jak jedna litera decyduje o sile literackiego obrazu.
Czy „ó” w „óle” ma coś wspólnego z pszczołami?
Absolutnie nie! To częsta pułapka językowa. Wyraz „ole” (forma czasownika „lać”) pisze się przez „o”, a „ul” przez „u” – mimo że oba kończą się na „-l”. Jak zapamiętać różnicę? Wyobraź sobie, że pszczoły „u-latają” z ula, a woda „o-lewa” się ze szklanki. Proste skojarzenie, a skuteczne!
Jak błąd ortograficzny zmienił historię kina?
W oryginalnym scenariuszu filmu „Pasja” Jana Jakuba Kolskiego miał się pojawić dialog: „Idź do óla, przynieś miód”. Na szczęście konsultant językowy poprawił „ół” na ul, ratując scenę przed wiecznym pośmiewiskiem. Gdyby tego nie zrobi�
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!