pióro czy piuro
Dlaczego pióro ma kreskę nad „o”, choć nikt jej nie słyszy?
Wbrew pozorom pióro i piuro dzieli cała epoka językowa. Poprawna forma zawiera historyczną pamiątkę po dawnych czasach, gdy w miejscu dzisiejszego „ó” istniała zupełnie inna głoska. To właśnie ona decyduje, że pisząc o przyborze do pisania, musimy postawić kreskę nad „o”.
Czy wiesz, że najstarsze polskie pióro (nie piuro!) pochodzi z 1270 roku? To prawdziwy relikt – metalowe pióro znalezione w Gdańsku, którym prawdopodobnie spisywano pierwsze miejskie dokumenty. Gdyby wtedy istniał błąd ortograficzny, kronikarz musiałby go poprawiać… własną krwią, bo atramentu używano tylko do ważnych tekstów!
Jak dawna wymowa wpłynęła na współczesną ortografię?
W staropolszczyźnie istniała głoska nosowa (podobna do francuskiego „on”), która z czasem przekształciła się w „ó”. Słowo piero wymawiano wówczas prawie jak „pjero” z nosowym „e”. Gdy nosowość zanikła, pozostawiła po sobie ortograficzną „bliznę” w postaci kreski. To dlatego współczesne pióro to żywa lekcja historii języka, podczas gdy piuro przypomina bezwartościowy fałszywy banknot z błędną sygnaturą.
Czy Mickiewicz też miał problem z „piurem”?
W „Panu Tadeuszu” znajdziemy zaskakujący przykład: „I pióra mu nad głową wyrosną jak pawowi”. Ten fragment doskonale pokazuje, dlaczego piuro to błąd – w czasach Mickiewicza „ó” wymawiano jeszcze inaczej niż dzisiaj, ale pisownia już się ustabilizowała. Gdyby wieszcz napisał piuro, być może dziś cytowalibyśmy go z ortograficzną poprawką w nawiasie.
Jak odróżnić pióro od… ziemniaczanej potrawy?
Tu dochodzimy do zabawnego paradoksu: podczas gdy pióro pisze się przez „ó”, popularne puree (czyli przecier ziemniaczany) wymawia się podobnie do błędnego piuro. To właśnie ta zbieżność dźwiękowa sprawia, że wiele osób myli oba wyrazy. Pamiętajmy jednak: nawet jeśli literacki bohater „zanurzył pióro w piurze”, to w opisie sceny obie formy muszą zachować swoją odrębną pisownię.
Dlaczego pióro nie może być „gołe”?
W gwarach podhalańskich istnieje wyrażenie „pióro bez pierza”, oznaczające coś absurdalnego. To świetna metafora dl
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!