restauracja czy restałracja

Gdy kelner podaje restauracja na gorącym talerzu, litera „u” w środku wyrazu parzy języki bardziej niż świeży rosół. Choć wielu próbuje przemycić błędne restałracja, ta druga forma to kulinarna herezja – jak podawanie schabowego z bitą śmietaną.

Dlaczego „restałracja” to językowy nietakt?

Wyobraź sobie, że zamawiasz „żuręk” zamiast żurku – podobny dźwięk, kompletnie inne danie. Błąd w pisowni restałracja rodzi się z fonetycznej iluzji: w szybkiej wymowie „u” brzmi niemal jak „ł”, szczególnie w niektórych regionalnych dialektach. To tak jakbyśmy chcieli zapisać „kurczak” przez „kłczak”, bo ktoś tak wymawia na Śląsku.

Skąd się wzięło to przeklęte „ł” w środku?

Winowajcą jest często fałszywa analogia do słów typu „stał” czy „zachował”. Jak tłumaczy prof. Jerzy Bralczyk: „Język lubi oszustwa pamięciowe. Gdy widzimy «restauracja», mózg podpowiada: «przecież jemy, stałbyś w kolejce», więc automatycznie chce wstawić «ł»”. Tymczasem etymologia tego słowa to językowy fusion – wywodzi się z francuskiego „restauration”, gdzie nie ma śladu po „ł”.

Jak rozpoznać językowe fast foody?

W kultowym filmie „Miś” Stanisława Barei pada zdanie: „W tej restauracji nawet rosół jest na wynos”. Gdyby bohater powiedział „restałracji”, komedia zamieniłaby się w tragedię językoznawców. Podobnie w „Lalce” Prusa: „Winiary i inne restauracje świeciły pustkami” – tu błąd zniszczyłby klimat epoki.

Czy istnieją sytuacje, gdy „restałracja” jest dopuszczalna?

Tylko w dwóch przypadkach: gdy pisze ją przedszkolak rysujący szyld dla lalek, albo w scenariuszu kabaretu, gdzie kelner mówi: „W naszej restałracji specjalność to stek z błędami ortograficznymi”. W 2022 roku pewna pizzeria w Krakowie przez tydzień działała pod szyldem „

W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania