serii czy serji
Dlaczego pisze się „serii”, choć wymowa kusi, by dodać „j”?
Gdyby język polski miał swoje własne Westeros, serii i serji toczyłyby krwawą wojnę o tron ortograficzny. Zwycięzca jest tylko jeden – poprawna forma to wyłącznie „serii”, co potwierdzają wszystkie współczesne słowniki. Ale dlaczego ta bitwa w ogóle się toczy? Odpowiedź kryje się w historii języka i naszej tendencji do… nadgorliwości.
Czy wiesz, że w XIX wieku istniała realna szansa, by „serji” stało się poprawne? Niektórzy pisarze epoki romantyzmu celowo dodawali „j” w celach stylistycznych, tworząc archaizujące formy. Dziś takie zabiegi uznajemy za błąd, ale w listach Słowackiego można znaleźć podobne językowo-eksperymentalne przygody!
Skąd się bierze pokusa, by pisać „serji”?
Winowajcą jest nasz własny mózg, który uwielbia szukać analogii. Gdy słyszymy „serii”, podświadomie porównujemy do wyrazów takich jak „koleji” (od: kolej) czy „herbaji” (od: herbata w gwarze). Problem w tym, że te ostatnie formy same są błędne! To klasyczny przykład łańcucha językowych oszustw, gdzie jeden błąd generuje kolejne. Prawdziwe reguły są bezlitosne: w dopełniaczu liczby pojedynczej rzeczowników żeńskich zakończonych na -ia zawsze piszemy podwójne „i”.
Czy Mickiewicz pisałby „serji” w swoim eposie?
Odpowiedź brzmi: prawdopodobnie tak, ale… tylko w celach artystycznych! W „Panu Tadeuszu” znajdziemy formy typu „Wojski” zamiast współczesnego „wojskiego”, co pokazuje, jak poeta manipulował końcówkami dla rytmu wersu. Dziś takie zabiegi wymagają już genialnego pióra i czerwonego długopisu recenzenta. Próba pisania „serji” w szkolnym wypracowaniu skończyłaby się tak samo, jak inwazja Mirmiłowa na gród Ludzika – kompromitacją ortograficzną.
Serialowy zawrót głowy: kiedy „serii” staje się bronią?
Wyobraź sobie scenę: detektyw prowadzący śledztwo w sprawie seryjnego mordercy analizuje serię zdarzeń. Jego pomocnik w raporcie pisze o serji przestępstw. Ten pozornie drobny błąd może zmienić tok śledztwa – w środowisku prawniczym precyzja językowa bywa kluczowa. Podobnie w branży filmowej: gdy reżyser mówi o serii ujęć, a scenarzysta błędnie zapisuje serji scen, powstaje chaos w harmonogramie produkcji.
Król jest nagi: historie o ortograficznyc
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!