twórca bloga czy twórca blogu

Dlaczego mówimy „twórca bloga”, choć język polski lubi nas zaskakiwać?

Gdyby istniał ranking językowych potyczek, spór o twórcę bloga versus twórcę blogu z pewnością znalazłby się w czołówce. Poprawna forma to jednoznacznie twórca bloga, ale dlaczego ta druga wersja tak uparcie wkrada się do internetowych dyskusji? Odpowiedź kryje się w meandrach polskiej gramatyki i… ludzkiej skłonności do upraszczania świata.

Błąd, który brzmi znajomo – skąd się bierze pokusa, by mówić „blogu”?

Wyobraź sobie język polski jako wielki plac zabaw, gdzie rzeczowniki kończące się na „-óg” (jak „smog” → „smogu”) i „-log” (jak „dialog” → „dialogu”) beztrosko zjeżdżają po tej samej zjeżdżalni. W takim towarzystwie „blog” naturalnie chce dołączyć do grupy, tworząc blogu. Niestety, to pułapka! W przeciwieństwie do staropolskich wyrazów, nowe zapożyczenia („blog”, „vlog”, „hashtag”) podlegają innym zasadom – jak nieśmiertelny „komputer”, który w dopełniaczu nigdy nie stanie się „komputeru”.

Historyczna zagadka: dlaczego „blog” nie pasuje do starych reguł?

Gdy w latach 90. XX wieku Peter Merholz rozbił słowo „weblog” na „we blog”, nikt nie przypuszczał, że polscy językoznawcy będą musieli rozstrzygać dylemat dekady później. Słowo weszło do polszczyzny jako rzeczownik męski nieżywotny, co automatycznie przypisało mu końcówkę „-a” w dopełniaczu. To ta sama logika, która każe nam mówić „autora posta”, a nie „posta” – choć w tym przypadku intuicja częściej nas nie zawodzi.

Kulturowe przykłady, które utrwalą poprawną formę

Wyobraź sobie scenę z filmu „Social Network” po polsku: „Mark Zuckerberg – twórca Facebooka”. Gdyby bohater zakładał bloga, powiedzielibyśmy naturalnie: „twórca bloga”. A teraz humor sytuacyjny: gdyby Stanisław Lem opisywał przyszłość internetu, na pewno nie pomyliłby się pisząc o „twórcach blogów naukowych” – to brzmi równie kosmicznie jak „Solaris”!

Krótka instrukcja: jak nie dać się zwieść pozorom?

Oto trzy sytuacje, które rozwieją wątpliwości:

• Gdy widzisz reklamę kursu „Zostań twórcą blogu” – od razu wiesz, że autor powinien najpierw zostać uczniem gramatyki
• Kiedy kolega chwali się „właśnie skończyłem tworzyć bloga o hodowli papug” – możesz bezpiecznie udzielić mu lajka
• Jeśli w książce kucharskiej przeczytasz „twórca bloga kulinarnego powinien…” – masz gwarancję, że przepisy będą dopracowane w każdym calu

Lingwistyczna ciekawostka: kiedy „blogu” jednak ma sens?

Istnieje jeden wyjątek od reguły – ale tylko w… celowniku! Gdy chcemy powiedzieć „przyglądam się blogowi” (celownik), forma „blogu” jest jak najbardziej poprawna. To właśnie ta zbieżność brzmienia sprawia, że wiele osób bezwiednie przenosi końcówkę „-u” na inne przypadki. Pamiętaj jednak: tylko w celowniku ta magia działa!

Dlaczego ten błąd jest wyjątkowo uparty?

Winowajcą jest tzw. hiperpoprawność językowa – mechanizm, przez który świadomie unikamy form, które wydają się nam „zbyt proste”. W końcu „bloga” brzmi jak coś z dziecięcego slangu, podczas gdy „blogu” ma pozory intelektualnej finezji. Paradoksalnie, to właśnie nadmierna dbałość o poprawność prowadzi do błędów! Jak rozpoznać tę pułapkę? Jeśli kiedykolwiek pomyślisz „brzmi zbyt ładnie, żeby było poprawne” – właśnie wpadłeś w sidła hiperpoprawności.

Ewolucja na żywo: czy język może zmienić zdanie?

Językoznawcy obserwują ciekawe zjawisko: w niektórych kręgach (szczególnie wśród młodszych użytkowników) forma twórca blogu zdobywa nieoczekiwaną popularność. Czy to oznacza nadchodzącą rewolucję? Na razie Rada Języka Polskiego trzyma się twardo przy twórcy bloga, ale historia pokazuje, że internetowa masa krytyczna może zmienić nawet utrwalone normy. Póki co jednak – tradycja górą!