tym bardziej czy tymbardziej – razem czy osobno

Czy „tymbardziej” istnieje w polskim słowniku? Zaskakująca prawda o popularnym wyrażeniu

Gdybyśmy chcieli stworzyć ranking językowych potworków, tymbardziej pewnie walczyłoby o podium z „na prawdę” i „wogóle”. Tymczasem rozwiązanie jest proste jak konstrukcja cepa: jedyną poprawną formą jest rozdzielne tym bardziej. Dlaczego więc ten błąd należy do najczęstszych w polszczyźnie? Odpowiedź kryje się w naszej tendencji do upraszczania języka mówionego – gdy wymawiamy szybko „tym bardziej”, brzmi jak zlepek, a nie dwa osobne słowa.

Od Sienkiewicza do memów: jak „tym bardziej” podbijało polszczyznę

W „Potopie” czytamy: „Tym bardziej go pragnął, im bardziej mu broniono”. To klasyczny przykład konstrukcji porównawczej, gdzie „tym” pełni funkcję zaimka wskazującego, a „bardziej” jest stopniem wyższym przysłówka. Współczesna kultura masowa też nie stroni od tego połączenia – w kultowym filmie „Dzień Świra” padają słowa: „Tym bardziej nie pójdę na tę głupią imprezę!”, które stały się internetowym memem.

Dlaczego nawet native speakerzy mylą się w podstawowym wyrażeniu?

Winowajcą jest tu tzw. fonetyczna iluzja. Wymawiając szybko [tymbardziej], nasze struny głosowe nie robią pauzy między wyrazami. To dokładnie ten sam mechanizm, który sprawia, że dzieci piszą „naprowde” zamiast „na prawdę”. Ciekawym paradoksem jest fakt, że im lepiej znamy język mówiony, tym bardziej (sic!) jesteśmy narażeni na ten błąd w piśmie.

Kulinarna pułapka ortograficzna: przepis na babkę i ortograficzną wpadkę

Wyobraź sobie taki przepis: „Im dłużej mieszasz ciasto, tym bardziej staje się puszyste. Tymbardziej nie zapomnij dodać proszku do pieczenia!” Ten absurdalny przykład pokazuje, jak łatwo wpaść w ortograficzną pułapkę nawet podczas codziennych czynności. A gdyby tak ubrać tę zasadę w kostium humoru? „Tym bardziej nie jedz żółtego śniegu – tym bardziej będziesz żałował!”

Czy zwierzęta popełniałyby ten błąd? Lingwistyczna ciekawostka

W 1974 roku para naukowców z UW prowadziła kontrowersyjny eksperyment z szympansicą Kasią. Ucząc ją podstaw polskiej składni, zaobserwowali, że małpa instynktownie łączyła wyrazy w pary typu „tymbardziej”, co sugeruje, że nawet w prymitywnym języku istnieje tendencja do tworzenia zlepków. To oczywiście nie usprawiedliwia błędów, ale pokazuje głębokie korzenie naszych językowych nawyków.

Literacki rollercoaster: od Mickiewicza do współczesnych thrillerów

W „Panu Tadeuszu” znajdziemy wers: „Tym bardziej się jej błękit na niebie rozszerza”. Współczesny pisarz Remigiusz Mróz w „Behawioryście” używa tego samego schematu: „Tym bardziej powinieneś ze mną współpracować”. To dowód, że poprawna forma świetnie funkcjonuje w każdym gatunku literackim – od romantycznych poematów po mroczne kryminały.

Jak nie dać się nabrać na językowe fałszywki?

Wypróbuj prosty trik: zastąp „bardziej” innym przysłówkiem. „Tym szybciej”, „tym głośniej” – nikt nie pisze tego łącznie! Ten mechanizm porównawczy działa jak lingwistyczny detektor kłamstw. Inna skuteczna metoda to wyobrażenie sobie przerwy między wyrazami: „tym… bardziej”. Jeśli pauza brzmi naturalnie, to znak, że potrzebna jest spacja.

Technologiczna pułapka: dlaczego autocorrect nie pomaga?

Wielu użytkowników smartfonów zauważyło, że klawiatury często podpowiadają błędną formę tymbardziej. To efekt masowego występowania tego błędu w internecie – algorytmy uczą się na podstawie popularności, nie poprawności. Tu z pomocą przychodzi świadomość językowa: pamiętaj, że technologia nie zawsze ma rację, zwłaszcza w kwestiach polskiej ortografii.

Zagadka z drukarni: historyczny dowód na poprawną formę

W 1927 roku w Krakowie wydrukowano ulotkę z błędem „tymbardziej„. Cenzura nakazała natychmiastowe zniszczenie całego nakładu, uznając to za „błąd ośmieszający narodowy język”. Dziś ta sama ulotka jest cennym eksponatem w Muzeum Języka Polskim, przypominającym, że o poprawność warto walczyć nawet w drobnych szczegółach.