wifi czy wi-fi

Gdy ekran smartfona migocze hasłem „brak połączenia”, większość z nas instynktownie szuka wi-fi, nie wifi. Ta pozornie błaha różnica – obecność myślnika – to językowy paradoks, który dzieli purystów od pragmatyków. Oficjalnie jedyna poprawna forma w polszczyźnie to zawsze wersja z łącznikiem.

Dlaczego myślnik w wi-fi to nie fanaberia?

Historia tego określenia przypomina detektywistyczną zagadkę. W 1999 roku konsorcjum IEEE wymyśliło nazwę dla nowego standardu bezprzewodowego, celowo nawiązując do popularnego wówczas terminu „hi-fi”. Choć później tworzono legendę, jakoby „wi-fi” oznaczało „wireless fidelity”, był to wyłącznie marketingowy wymysł. Ten etymologiczny żongler sprawił, że łącznik stał się integralną częścią słowa – podobnie jak w pierwowzorze.

Czy język polski nienawidzi technologii?

Wbrew pozorom, spór o wi-fi vs wifi to nie walka tradycji z nowoczesnością. Rada Języka Polskiego konsekwentnie podkreśla, że zapis musi odzwierciedlać oryginalną formę znaku towarowego. Ciekawostka: gdy w 2006 roku Wi-Fi Alliance próbowało zastąpić łącznik logo „yin-yang”, polscy językoznawcy i tak uparli się przy myślniku!

Gdzie nawet Stephen King się myli?

W powieści „Outsider” król horroru opisuje śledztwo w sieci wifi – błąd tłumaczenia, który prześlizgnął się przez redakcję. To doskonały przykład, jak globalna dominacja angielskiego (gdzie obie formy funkcjonują) wpływa na lokalne praktyki. Polski czytelnik może jednak żartować, że duchy w książce Kinga grasują w sieci właśnie przez brak łącznika…

Jak reklamodawcy grają naszą nieuwagą?

Marketingowcy uwielbiają lingwistyczne pułapki. W 2019 roku jedna z sieci komórkowych rozbiła billboard z hasłem „WIFIj na wakacje!”. Gra słów działała tylko przy błędnej pisowni – Rada Etyki Reklamy interweniowała, ale kampania już zdążyła utrwalić wifi w zbiorowej świadomości. Paradoksalnie, takie przypadki najlepiej pokazują, dlaczego warto walczyć o wi-fi.

Czy emotikony mają coś wspólnego z ortografią?

W erze komunikacji wizualnej nawet brakujące kreski nabierają znaczeń. Gdy w 2020 roku Twitter dodał emoji „📶 bez kabli”, projektanci celowo umieścili trzy kreski sygnału – nawiązanie do trzech elementów w wi-fi. To subtelna lekcja: w języku internetu każdy detal ma znaczenie, łącznik zaś staje się ikoną kultury technologicznej.

Jak górale przysłużyli się językowi?

W 2015 roku w Zakopanem wybuchła kuriozalna afera: turyści skarżyli się na brak „wifi” w pensjonatach, podczas gdy tablice wyraźnie oferowały „wi-fi”. Okazało się, że niektórzy goście szukali… osobnej usługi „fi”, myśląc że to skrót od „fitness”! Ten językowy absurd dobitnie pokazuje, że łącznik to nie fanaberia, lecz znak rozróżniający znaczenia.

Dlaczego Sienkiewicz by się zdziwił?

Gdyby autor „Trylogii” odwiedził współczesną kawiarnię, pewnie uznałby napis „darmowe wi-fi” za tajemniczy szyfr. Ale historia lubi się powtarzać: w XIX wieku podobne spory toczono o zapis „wiktuały” vs „wiktu-ały”. Dziś śmieszą nas dawne wątpliwości – może za sto lat uczniowie będą się dziwić, że kiedykolwiek pisano wi-fi osobno?

Czy istnieje sytuacja, gdzie „wifi” jest poprawne?

Tak! Ale tylko w ściśle określonych kontekstach. Na przykład w kodzie programistycznym (gdzie łączniki mogą zaburzać działanie skryptów) albo w projektach graficznych (gdzie myślnik psuje kompozycję logo). Jednak nawet wtedy językoznawcy zalecają użycie cudzysłowu lub kursywy dla zachowania normy. To dowód, że wi-fi to nie tyle dogmat, co świadomy wybór cywilizacyjny.

Jak popkultura utrwala błędy?

W serialu „Big Bang Theory” Sheldon wielokrotnie mówi o „wifi password”, co tłumacze oddają błędnie jako „hasło do wifi”. Ciekawe, że w tym samym odcinku pojawia się żart o poprawnym zapisie równań fizycznych – dokładność naukowa istnieje, językowa już nie. To świetna metafora naszych czasów: technologie rozumiemy lepiej niż słowa, które je opisują.