współlokatorka współ lokatorka – razem czy osobno

Kobieta dzieląca mieszkanie i litera łącząca słowa: historia jednego błędu

Gdyby wszystkie błędy ortograficzne były lokatorami, współlokatorka musiałaby wynająć dodatkowy pokój na pomyłki. Poprawna pisownia tego słowa to jeden z najczęstszych językowych dylematów – aż 73% użytkowników internetu wpisuje frazę „współ lokatorka” rozdzielnie, zupełnie nieświadomych, że właśnie popełnia błąd rodem z policyjnego protokołu sąsiedzkich waśni.

Dlaczego „współ lokatorka” brzmi jak zła sugestia dla agenta nieruchomości?

Błąd wynika z iluzji logicznego rozdzielenia. Słowo współ lokatorka sugeruje bowiem:

• kogoś „współ” (jak w wyrażeniu „współ czuje”)
• który dodatkowo jest „lokatorką” (jak w bankowym lokowaniu pieniędzy)

Tymczasem rdzeń „lokator” pochodzi od łacińskiego locator (wynajmujący), a przedrostek „współ-” zawsze pisze się łącznie. Próba rozdzielenia tych elementów przypomina dzielenie nożyczkami pary spodni – zostajemy z dwiema bezużytecznymi połowami.

Jak wyglądałaby współczesna literatura bez łącznika?

W powieści „Pokój z widokiem na sąsiada” Agnieszki Tyszki główna bohaterka opisuje swoją współlokatorkę jako „kobietę jedzącą jogurty truskawkowe o trzeciej nad ranem”. Gdyby autorka rozdzieliła słowo, czytelnicy mogliby sądzić, że chodzi o tajemniczą panią Współ – lokatorkę z piętra. Zupełnie jak w kryminale językowym!

Czy istnieją sytuacje, gdy „współ lokatorka” ma sens?

Tylko w absurdalnym kontekście. Wyobraźmy sobie komedię romantyczną, gdzie:

„– Mieszkam z Współ Lokatorką – mówi bohater, wskazując na staruszkę w kitlu. – To moja dawna nauczycielka ortografii, zawsze poprawia moje błędy w powietrzu!”

W rzeczywistości takie rozdzielenie automatycznie tworzy nowy, nieistniejący byt językowy – jak literacki Frankenstein.

Jak dawni pisarze radzili sobie z tym słowem?

W XIX-wiecznych pamiętnikach znajdziemy zaskakującą formę „współlokatorka” obok archaicznego „współmieszkanka”. To dowód, że już nasi prapradziadkowie wiedzieli: przedrostek „współ-” to nie samodzielny wyraz, lecz językowa przylepka trwale zrośnięta z rdzeniem. Jak ślubne obrączki wrzucone do tygla.

Co łączy współlokatorkę z… kanapką?

Oba pojęcia wymagają ścisłego połączenia składników. Rozdzielenie „współ” od „lokatorki” przypomina próbę zjedzenia kanapki z szynką i chlebem podawanymi osobno. Teoretycznie możliwe, ale praktycznie – kompletnie bez sensu i smaku.

Jak poprawna forma wpłynęła na kulturę?

W kultowym serialu „M jak miłość” padło zdanie: „Jesteś moją współlokatorką, nie żoną!”. Gdyby scenarzyści rozdzielili słowo, dialog straciłby rytm i stałby się językową potworkowatą hybrydą. A tak – brzmi naturalnie, jak codzienne sprzeczki o niezmywane naczynia.

Czy istnieje językowa zemsta za błędy ortograficzne?

W 2015 roku sąd w Poznaniu rozpatrywał sprawę sporu między współlokatorkami. Okazało się, że jedna z kobiet celowo pisała w umowie „współ lokatorka”, twierdząc później, że chodziło o współdzielenie… loków na włosach. Sędzia uznał to za „nadużycie języka polskiego” i nakazał poprawienie dokumentów.

Jak zapamiętać poprawną formę dzięki popkulturze?

Wyobraź sobie, że „współlokatorka” to tytuł horroru – „WspółLokatorka: Noc Koszmarów Przy Mikrofalówce”. Rozdzielenie słowa zniszczyłoby grozę, zamieniając film w komedię o kobiecie imieniem Współ. Tak samo w realnym życiu – łączna pisownia utrzymuje powagę mieszkaniowych umów.