Motyw Boga – Motyw literacki

Człowiek jest istotą, która od początku swojego bytu na ziemi pragnęła czuć bliskość jakiejś dużo większej siły, mocy sprawczej, opiekuna. Dlatego też powstały mitologie poszczególnych kultur, począwszy od najbardziej znanej, greckiej, potem rzymskiej, czy też np. bliskiej naszej kulturze- słowiańskiej. Ludzkość różnie wyobrażała sobie bóstwa, mimo że nigdy nie widziano Boga, czy też bogów, jednak wierzono, że istnieje i objawia się w znakach, zjawiskach, sytuacjach, tym samym dając do zrozumienia, że faktycznie istnieje. Wraz z upływem czasu i rozwojem chrześcijaństwa zaczęto w literaturze poświęcać uwagę właśnie zagadnieniom Boskim oraz wizji Boga Stwórcy. W tej pracy wybrano kilka utworów kierując się epokami literackimi, gdyż odmienne wizje autorów prezentujących wyobrażenie Boga chrześcijańskiego, ukazują jednocześnie tendencje charakterystyczne dla danego okresu w dziejach.
Jako pierwszy niech posłuży tekst pochodzący z Ewangelii wg świętego Łukasza, a mianowicie „Przypowieść o synu marnotrawnym”. Każda przypowieść to tzw. parabola – musimy odczytać ją dosłownie i metaforycznie. Ten krótki tekst opowiada w bardzo prosty sposób o wydarzeniach, jakie rozegrały w jednym z domów. Dowiadujemy się, że pewien ojciec miał dwóch synów, między których postanowił podzielić swój majątek. Starszy pozostał przy ojcu, natomiast młodszy wyruszył w nieznane. Będąc poza domem spędzał czas na różnego rodzaju rozrywkach i uciechach, co w niedługim czasie doprowadziło do roztrwonienia całego majątku, jaki przekazał mu ojciec. Kiedy sięgnął dna i zasmakował nędzy, postanowił się uniżyć i wrócić do domu. Młodzieniec był pewnie bardzo zdziwiony reakcją ojca, kiedy ten zobaczył go na podwórzu swojego domu wielce się radując, witając z życzliwością. Tę krótką fabułę przypowieści musimy teraz zrozumieć w kontekście chrześcijańskim. Chrystus zwracając się do swoich słuchaczy, posługiwał się często prostymi obrazami, aby w jak najlepszy i zrozumiały sposób przekazać prawdy nowej wiary. Tak więc pokazał swojego Ojca, naszego Boga Ojca jako wielkodusznego, który potrafi przebaczyć przewinienia słabego człowieka, nęconego pokusami. Wtedy, kiedy widzi szczery żal za grzechy, chęć poprawy, przebacza nawet największe przewinienia. Dla wielu osób postawa dobrego ojca była niezrozumiała (i być może nadal tak jest), dlatego w przypowieści do głosu zostaje dopuszczony także starszy syn prezentujący tych, którzy są wierni, i na których można liczyć. Ma żal do ojca, że ten tak łatwo wybaczył i przyjął z powrotem marnotrawnego. Na to ojciec odpowiada: „[…] A trzeba się weselić i cieszyć z tego, że ten brat twój był umarły, a znów ożył, zaginął, a odnalazł się”. Przypowieść pokazuje Boga jako niezwykle miłosiernego, otwartego nawet na największego grzesznika.
Podobny obraz Boga wyłania się z utworu renesansowego twórcy, Jana Kochanowskiego. W pieśni „Czego chcesz od nas Panie” poeta rysuje Stwórcę jako Pana niezwykle troszczącego się o świat i ludzi przez siebie stworzonych. Już pierwsze słowa są bezpośrednim zwrotem do Boga. Czytamy:
„Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?
Czego za dobrodziejstwa, którym nie m