Motyw fatum/przeznaczenia – Motyw literacki
Fatum to nieuchronny, nieodwracalny los, który ma kierować człowiekiem; przeznaczenie, którego nie sposób zmienić żadnymi możliwymi sposobami. Jak przedstawiano je w literaturze? Rola fatum najczęściej ukazywana była w antyku w różnych tragediach tworzonych w tej epoce. Wielu autorów tamtego okresu twierdziło, że to nadrzędna siła rządząca człowiekiem. W większości przypadków przeznaczenie miało być zgubne dla bohaterów, którzy dążyli do jego niewypełnienia. W starożytności, fatum utożsamiane było z wolą bogów, w średniowieczu zaś przypisywano to chrześcijańskiemu Bogu.
Pierwsze wzmianki o nieuchronnym losie pojawiają się w micie o Labdakidach. Rodzina królewska zostaje przeklęta, za sprawą przodka Lajosa, który porwał małego chłopca. Od tej pory nad całym rodem ciąży klątwa, która będzie decydowała o losie jego członków. Kiedy król i jego żona Jokasta otrzymują przepowiednię, że ich syn zostanie przyczyną ich nieszczęść – zabije ojca i ożeni się z matką – postanawiają porzucić go w górach. Mały Edyp zostaje jednak wychowany przez parę królewską Koryntu, po czym dowiadując się o przepowiedni, wyrusza w podróż, by nie dopuścić do jej spełnienia (myśli, że wychowują go prawdziwi rodzice). W drodze zabija jednak Lajosa, przez co pierwsza część się realizuje. Następnie żeni się z własną matką, dopuszczając się kazirodztwa, oczywiście nieświadomie. Jego sytuacja przedstawiona jest w tragedii Sofoklesa „Król Edyp”. Bohater poszukuje zabójcy króla. W tym czasie wydaje wyrok na samego siebie. Kiedy wszyscy zostają uświadomieni o winie Edypa, Jokasta powiesza się, a on przekłuwa sobie oczy. Losy bohaterów kończą się tragicznie. Ich dola z góry była ustalona, wisiało nad nimi fatum, które musiało się spełnić. Mimo iż Edyp w swoim życiu robił wszystko, by przepowiednia się nie zrealizowała, jednocześnie zbliżał się do niej, co pokazuje, że człowiek nie jest w stanie przeciwstawić się fatum.
Z podobnym przypadkiem mamy do czynienia w innej tragedii Sofoklesa pt. „Antygona”. Główna bohaterka postanawia pochować zwłoki brata, uznawanego powszechnie za zdrajcę ojczyzny. Jest to działanie niezgodne z nadanym przez króla Kreona prawem, jednak zgodne z prawami boskimi. Pojawia się konflikt, z którego nie sposób wyjść. Nieważne co Antygona by zrobiła, zawsze kończyłoby to się dla niej tragicznie. Gdyby nie pogrzebała ciała, żyłaby, ale sprzeciwiłaby się woli bogów, natomiast w innym przypadku czekała na nią bezzwłoczna śmierć. Dziewczyna jest bohaterem tragicznym, postacią, która nie ma wyboru, gdyż z każdej strony czeka na nią fatum. Na rodzie Labdakidów wciąż ciąży
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
- Motyw Iliady i Odysei – Motyw literacki
- Motyw kariery – Motyw literacki
- Motyw literatury – Motyw literacki
- Motyw literatury i jej wpływu – Motyw literacki
- Motyw kota – Motyw literacki
- Motyw kobiety – Motyw literacki
- Motyw ucznia i mistrza – Motyw literacki
- Motyw kata – Motyw literacki
- Motyw ojca – Motyw literacki
- Motyw umierania i śmierci w średniowiecznej literaturze – Motyw literacki
Dodaj komentarz jako pierwszy!