Motyw konfliktu pokoleń – Motyw literacki

Konflikt pokoleń jako motyw literacki
Konflikt pokoleń istnieje od zarania dziejów. Kiedy na świat przychodzi nowe pokolenie wiąże się to również z pewnymi zmianami, nie zawsze akceptowanymi przez starszych, którzy przecież sami niegdyś mieli wiele pomysłów, chcieli zmieniać świat. Ów konflikt jest zatem wyrazem buntu nowego pokolenia przeciwko, z ich punktu widzenia, przestarzałemu światopoglądowi i odmiennemu systemowi wartości. Nic więc dziwnego, że motyw konfliktu pokoleń wykorzystywany jest od wieków, jest przecież ponadczasowy.
Szczególny wydźwięk zyskał konflikt pokoleń w epoce romantycznej, w której kolejne pokolenie stworzyło zupełnie nowy system wartości, odrzucając wszelkie dotychczasowe idee, stając się również symbolem walki o dobro narodu. W związku z mającymi wówczas miejsce wydarzeniami historycznymi w młodych ludziach obudziła się głęboka świadomość narodowa i chęć zmian. Narastał bunt przeciwko oświeceniowemu realizmowi. Szczególną rolę w kulturze romantycznej zyskała młodość, przeciwnie do poprzednich epok, w których cenionymi wartościami były doświadczenie i mądrość, zdobywane przez całe życie. Młodzi byli przeświadczeni o swej znaczącej roli w świecie, a przeciwstawiając się „starym” zaczęli buntować się przeciwko dotychczasowym, skostniałym strukturom społecznym.
Przykładem utworu ukazującym odmienność przekonań romantyków od oświeceniowców jest ballada Adama Mickiewicza pt. „Romantyczność”. Jego bohaterką jest Karusia, dziewczyna, która w biały dzień na rynku miasteczka rozmawia ze zmarłym ukochanym, co jest dla niej całkowicie naturalne. Dziewczyna bowiem „patrzy sercem”. Zostaje jednak wyśmiana przez Starca, który reprezentuje naukę i empiryzm. Utwór ten przeciwstawia oświeceniowe wartości: rozum, doświadczenie i racjonalizm, romantycznej wizji świata: postrzeganiu rzeczywistości za pomocą zmysłów i intuicji, irracjonalizmowi oraz głębszemu odczuwaniu. Mickiewicz niejako podejmuje polemikę z klasykami czyniąc bohaterem utworu Starca – zwolennika naukowego podejścia do świata, który uważa dziewczynę za obłąkaną.
Romantycy przeciwstawiali się dotychczasowym zasadom uważając swoje