Motyw kosmogoni, stworzenia świata – Motyw literacki

Motyw kosmogoni, stworzenia świata

Pierwszą księgą, która nachodzi na myśl, gdy mówimy o motywie stworzenia świata, jest oczywiście Biblia. To właśnie w niej poznajemy historię o powstaniu wszechświata, opisaną w Księdze Rodzaju. Bóg stwarza go dokładnie w 7 dni, tworząc kolejnego dnia inną rzecz, a w siódmy dzień stworzenia, odpoczął i pobłogosławił ten dzień, czyniąc go świętym. Ukazany jest tutaj Bóg wszechmogący, który tworzy wszelkie znane na Ziemi i w kosmosie rzeczy. Najważniejszym ze wszystkich dni, był dzień 6, w którym Bóg stworzył człowieka na swoje podobieństwo.
Drugim literackim źródłem w którym odnajdujemy motywy kosmogoni, są oczywiście mity greckie. Według starożytnych greków, świat powstał z Chaosu, który składał się z wody, ziemi, ognia i powietrza. Z tego Chaosu wyłoniły się dwa bóstwa: Gaja i Uranos. Dalszą część znamy, oraz zakończenie, w którym to Zeus pokonuje ojca w walce o tron i wraz z rodzeństwem, zaczyna rządzić światem, z góry Olimp. Co ciekawe opis biblijny i ten mityczny, mają ze sobą pewne cechy wspólne, nie tylko pojawienie się świata ,,znikąd”, ale sama kolejność powstawania poszczególnych elementów czy fakt, że przed powstaniem świata nie istniało nic, zdecydowanie łączą oba opisy.
Co ciekawe, tak naprawdę każda religia lub grupa społeczna, miała swój własny opis stworzenia świata. Przykładowo w regionach słowiańskich, dominowała teoria o bezkresnym morzu, światłu i krążącego pod postacią łabędzia Świętowita, który z powodu samotności zaczyna stwarzać świat. Te wierzenia przypominają nieco połączenie tych chrześcijańskich z mitami greckimi.
Nie dziwi nikogo fakt, że w średniowieczu nie powstawały dzieła zawierające tę tematykę, gdyż zapewne zostałyby bardzo szybko uznane za herezje, a ich twórcy spaleni na stosie.
Sytuacja, jak również pojęcie kosmogoni ulega zmianie w romantyzmie. Przyjrzyjmy się więc ,,Dziadom” Części III Adama Mickiewicza. Mowa wiadomo o Wielkiej Improwizacji. Konrad porównuje się w niej z Bogiem. Dopuszcza się bluźnierstwa, twierdząc, że on tak samo jak Stwórca ma moc sprawczą i chce się