Motyw rewolucji – Motyw literacki

Rewolucję rozumie się jako działania podejmowane w celu zmiany sytuacji jakiejś grupy społecznej, obalenia władzy, zmiany porządku społecznego. 1) Motyw rewolucji jest obecny w wielu utworach literackich. Jednym z nich jest „Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego. Rewolucja obejmuje dwie grupy. Jedną z nich są arystokraci, drugą – rewolucjoniści. Ci ostatni sprzeciwiają się istniejącemu porządkowi. Uważają, że tylko ci, którzy są zamożni, mają przywileje. Przedstawiciele najuboższych warstw czują się pokrzywdzeni, domagają się sprawiedliwości. Przywódcą rewolucjonistów jest Pankracy. Uważa on, że rewolucja jest konieczna, by zbudować nowy świat. Rewolucjoniści buntują się nie tylko przeciwko tym, którzy stoją na szczycie, ale również przeciwko bankierom, kupcom czy właścicielom fabryk. Uważają, że na świecie powinna panować wolność oraz równość, a ci, którzy znajdują się na szczycie, powinni teraz znaleźć się na dnie. Zapowiadają, że spotka ich śmierć. Chcą zemsty za lata głodu, ciężkiej pracy i wyzysku. Po drugiej stronie znajdują się arystokraci, kupcy, bankierzy, właściciele fabryk. Nie zostali oni przedstawiani w dobrym świetle. Są grupą wzajemnie skłóconą, tchórzliwą i zepsutą. Podobnie jak rewolucjoniści mają wiele wad.2) Obraz rewolucji prezentuje także Stefan Żeromski w „Przedwiośniu”. Rewolucja ma miejsce w Baku, gdzie przebywa Cezary Baryka. Na ulicach można dostrzec pierwsze przejawy nadchodzących wydarzeń. Panuje nerwowa atmosfera, ze sklepów znika jedzenie. Zakłady pracy przestają wypłacać wynagrodzenie, a mieszkańcy muszą się liczyć z konfiskatami majątku. Lud wychodzi na ulice. Młody Baryka początkowo jest zafascynowany tym, co widzi. Sam też chce brać udział w wydarzeniach. Jest zadowolony, bo z powodu rewolucji nie musi chodzić do szkoły. Nie rozumie jednak rewolucyjnych haseł. Okazuje się też niewrażliwy na cierpienie innych. Siła i brutalność budzą jego fascynację, przyjmuje wszystko to, co głoszą rewolucjoniści. Nie zwraca uwagi na matkę, na to, co dzieje się w domu. Dopiero śmierć matki budzi w nim refleksję. Kiedy podczas kopania grobów spotyka ojca, postanawia razem z nim wrócić do Polski. Tam jednak przezywa kolejne rozcz