Motyw szatana, diabła – Motyw literacki

Motyw diabła
Motyw diabła jest częstym motywem zarówno literatury „poważnej”, jak i tej przeznaczonej dla najmłodszych. Diabeł symbolizuje zło, ciemność, nieszczęście.
„Faust”Jedną z charakterystycznych cech twórczości romantycznej jest obecność Szatana symbolizującego zło, a szczególnie motyw opętania. Diabeł wywiera wpływ na jednostki wybitne, nieprzeciętne. Mami je i kusi, niejednokrotnie doprowadzając do zguby. Motyw kuszenia jest obecny w „Fauście” Goethego, już w „Prologu”. Akcja rozgrywa się w niebiańskiej scenerii, a idea tej sceny została zaczerpnięta z Księgi Hioba. Podobnie jak w Biblii, tak też u Goethego Bóg i Szatan rozmawiają o człowieku, który ma zostać poddany próbie. Na początku sceny trzej archaniołowie: Rafael, Gabriel i Michał chwalą dzieło stworzenia, moc słońca, doskonałość biegu planet. W raju pojawia się także Mefistofeles. Drwi on z człowieka, uważa, iż ludzie męczą się na ziemi, gdyż zostali obdarzeni rozumem. Bóg przeciwstawia się Szatanowi i jako wzór podaje diabłu Fausta. Diabeł proponuje Bogu zakład i zyskuje prawo kuszenia Fausta tak długo, dopóki żyje on na ziemi.
Kolejna scena toczy się na ziemi. Faust doszedł już do kresu swoich możliwości poznawczych i postanawia poświecić się magii. Pewnego dnia spotyka psa, pod postacią którego ukrył się Mefistofeles, i zabiera go do domu. Wkrótce Mefisto ujawnia się i proponuje Faustowi służbę na ziemi, za co uczony będzie musiał mu odpłacić w zaświatach.”Gofred”Wiele postaci ze świata nadprzyrodzonego pojawia się w „Gofredzie”. Są to zarówno postacie pozytywne, jak i i negatywne, wysłannicy Boga i przedstawiciele mocy piekielnych. Już w pieśni drugiej pojawia się czarownik, który namawia króla Aladyna, żeby zabrał chrześcijanom ikonę Matki Bożej, a on w zamian doprowadzi do tego, ze krzyżowcy nie będą w stanie zdobyć miasta. Kiedy ikona ginie w niewyjaśnionych okolicznościach, król wydaje rozkaz zgładzenia jerozolimskich chrześcijan.
Do walki przystępują także moce piekielne. Pluton, władca piekielnych czeluści, zwołuje wszystkie diabły i podsyca je do walki.
„Ogromną trąba Lucyfer zuchwały
Kupi do siebie mieszańce podziemne,
Której się straszne dźwięki rozlegały,
Przechodząc piekła i przepaści ciemne.
Nigdy tak nieba ogromne nie grzmiały,
Gdy miecą gromy na doliny ziemne,
Nie tak ziemia drży i trzęsie się na dnie,
Gdy wiatr chce wypaść, co się w nią zaradnie”.
Na głos szatana zeszły się najstraszniejsze i najdziwniejsze postacie. Część z nich miała kurze nogi, inne miały wielbłądzie garby, jeszcze inne warkocze uplecione z węży i smocze ogony.