Motyw szlachty – Motyw literacki

MOTYW SZLACHTY

Motyw szlachty to przedstawienie cech, jakimi odznaczała się ta grupa społeczna, co ją charakteryzowało i co się z nią wiązało. Jest to ukazanie jej wad i zalet. Przede wszystkim szlacht miała ogromny wpływ na historię Polski, zarówno struktury kraju, jak i kultury należącej do ludności tego państwa. Szlachta posiadała siłę. Czy tę siłę dobrze wykorzystała czy wręcz przeciwnie? Na to pytanie udzielano różnych odpowiedzi w wielu utworach na przestrzeni czasu. Co więcej, te odpowiedzi były w swojej treści zupełnie odmienne. Jednak zdecydowanie nie można zaprzeczyć, że ten stan społeczny odegrał sporą rolę niezależnie od tego, czy to była rola bohatera pozytywnego czy negatywnego. Ten fakt również wyjaśnia, dlaczego literatura polska tak często zaczepia i zahacza o ten temat.

Stąd właśnie cała lista dzieł nawiązujących do kwestii szlacheckiej. Wątki o tej tematyce można odnaleźć chociażby w utworze:
– „Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie”
– „Nad Niemnem”
– „Nie-Boska komedia”
– „Zemsta”
– „Potop”
– „Śluby panieńskie”

Przyjrzyjmy się bliżej chociażby dwóm z wyżej wymienionych przykładów, które wydaje mi się są najciekawsze.

W „Panu Tadeuszu” obraz całej przestrzeni jest przedstawiony jako ten idealny utracony świat, który stanowił niemalże raj. Miał to być punkt odniesienia i rodzaj powrotu do rzeczywistości, jaką odebrano Polakom na emigracji, ale też jaka w całości przestaje istnieć. Zatem obraz szlachty również jest nieco idealistycznie przedstawiony. Jest trochę tak jakby to była grupa reprezentująca wszystkich Polaków. Zawiera w sobie zupełną esencję polskości. Szlachta jest tu grupą ludzi pełnych wartości oraz tradycji. Wszystkie zasady i wszelka etykieta są przestrzegane w każdym najmniejszym punkcie. Dostrzec można wielką wagę przykładaną do organizacji oraz samego wydarzenia jakim był posiłek, grzybobranie lub też polowanie. Jednak ważne są też sceny, w których pojawiają się spory. I wcale nie są to sprawy działające na niekorzyść szlachty. Jest to okazja do pokazania, że w każdym z osobna sanowi jakąś część kluczową w życiu innego i każdy ma wpływ na każdego, a tym