Motyw władcy – Motyw literacki

"; go liczą się wyłącznie ludzkie czyny. Każdego władcę czeka kiedyś sąd Boży, na którym zostanie rozliczony ze swoich działań. Pieśń kończy się ostrzeżeniem, że występki źle rządzących władców doprowadziły już kiedyś do upadku miast, a nawet zniszczenia miast, a nawet upadku wielkich mocarstw, ponieważ grzechy osób sprawujących władzę mają większą moc, gdyż ich konsekwencje spadają na całe społeczeństwo.
Motyw władcy pojawia się również w tragedii Sofoklesa pt. „Antygona”. „Antygona” dotyczy konfliktu, jaki zaistniał między tytułową bohaterką, a jej wujem- Kreonem. Konflikt tragiczny cechuje się tym, że bohater z góry jest skazany na klęskę, jest w takiej sytuacji, że żadne wyjście nie będzie dla niego dobre. Kreon, rządzący Tebami, zabronił grzebać ciało poległego w bratobójczej walce Polinejkesa. Mimo że król miał z pozoru dobre intencje, chciał działać dla dobra ojczyzny i uważał, że jej zdrajca musi ponieść karę, nawet po śmierci, ostatecznie stał się władcą bezwzględnym i despotycznym. Kierował się przede wszystkim poczuciem własnej dumy i nie chciał pozwolić na to, by któryś z poddanych lekceważył jego rozkazy. Nie zrobił wyjątku nawet dla Antygony, mimo że był z nią przecież spokrewniony. Poprzez wydanie na nią wyroku i zamknięcie w podziemnej grocie, Kreon chciał udowodnić, że jest władcą stanowczym i bezkompromisowym, nie uległ nawet błaganiom swojego syna Hajmona, ani żony Eurydyki. Uparcie trwał przy swoim, cały czas uważając, że działa w imię wyższych racji. Dopiero gdy doszło do tragedii (samobójstwo popełniła Antygona, za nią Hajmon, a także Eurydyka), Kreon zrozumiał, że popełnił błąd. Opamiętanie przyszło jednak zbyt późno.
Dydaktyczny charakter literatury przejawiał się w również w prezentowaniu wzorców osobowych. Takie teksty, które mają na celu propagowanie wzorów godnych naśladowania, nazywamy utworami parenetycznymi.
Typ władcy idealnego reprezentował Bolesław Chrobry, bohater „Kroniki Polskiej” Galla Anonima, powstałej w latach 1113-1116, na dworze księcia Bolesława Krzywoustego i opisującej legendarne początki państwa polskiego oraz panowanie pierwszych Piastów. Utwór odnosi się do toposu złotego wieku, ponieważ okres panowania Bolesława Chrobrego został przedstawiony jako czas szczęścia, pokoju, dobrobytu społeczeństwa, szczytowego rozwoju państwa. Nikt po Chrobrym nie potrafił rządzić tak dobrze jak on i zapewnić krajowi takiego dostatku, jakiego zapewnił Bolesław. Jako ideał władcy odznaczał się on trzema cnotami: sprawiedliwością, bezstronnością i pobożnością. Wyróżniał się także niesamowitym męstwem i odwagą, znacznie poszerzył granice swojego państwa. Odnosił się z szacunkiem do wszystkich, niezależnie od stanu majątkowego, czy pozycji w społeczeństwie, zawsze znalazł czas na wysłuchanie każdego. Był dobrym, troskliwym panem dla swoich poddanych, a chwała Kościoła i dobro kraju było dla niego najważniejsze. Bolesław Chrobry był przykładem władcy oddanemu swojego państwu, dzięki czemu wzniósł je na szczyty wielkości. Gall Anonim, jako ideał władcy opisał również Bolesława Krzywoustego, który- według autora- narodził się w sposób cudowny, dzięki darom złożonym przez jego ojca. Krzywousty został przedstawiony jako wzorowy chrześcijanin, mężny rycerz, sprawiedliwy i mądry władca, oddany idei kształtowania swojego państwa.
Podsumowując, nie każdy nadaje się do sprawowania władzy. Historia i literatura pokazała nam różne oblicza władzy, znamy władców, którzy nie poradzili sobie ze sprawowaniem jej, ale także tych, którzy rządzili bardzo dobrze. Aby móc rządzić dobrze i sprawiedliwie, trzeba mieć zdolności przywódcze, być jednocześnie „lisem” i „lwem”- jak powiedział Niccolo Machiavelli. Powyższe przykłady pokazują, jak ważne jest, by władzę sprawowała odpowiednia osoba, która będzie kierować się dobrem ogółu, a nie zaspokajaniem własnych potrzeb. To od rządzących zależy los ich ojczyzny, a każde źle podjęte decyzje prowadzą do zguby kraju.