Motyw władzy – Motyw literacki

Władza od zawsze była bardzo ważna dla funkcjonowania wielu społeczeństw. W końcu to jeden z trzech elementów państwa, obok terytorium i ludności, który decydował o jego działaniu oraz istnieniu. Na przestrzeni wieków władzę sprawowały najważniejsze osoby w danych zbiorowościach, najczęściej najbardziej znane, szanowane, lecz także wysoko urodzone, jak w przypadku arystokracji, czy po prostu rodziny królewskiej. Rządzący musieli tak kierować społeczeństwami, aby dobrze się im wiodło w istnieniu i rozwoju. W jaki więc sposób, literatura przedstawiała władzę, a także okoliczności, w jakich się do niej dochodzi?
Wielu pisarzy poruszało tematy związane z dowodzeniem. Pragnęli oni przedstawić jak najlepiej rządzących tak, aby stanowili oni wzór do naśladowania. Opisywali także poważne dylematy, przed jakimi stawała władza oraz okoliczności, w jakich ludzie do niej dążyli.
W utworze „Antygona”, której autorem jest Sofokles; Kreon to władca dbający o dobro państwa, chcący zachować autorytet i konsekwencję podejmowanych działań. W związku z tym zakazuje pogrzebania ciała Polinika, uznawanego za zdrajcę ojczyzny. Rozkaz zostaje złamany przez siostrę zmarłego, Antygonę. Ma spotkać ją za to kara, tu jednak dochodzi do pewnej sprzeczności. Krzyżują się bowiem prawa państwa, z naturalnymi prawami ludzkimi, dającymi zwycięstwo moralne. W tej tragedii, władza przedstawiona jest jako niebezpieczna, jeżeli postawiona jest wyżej od bogów. Kreon obawia się utraty autorytetu, w przypadku zmiany rozkazu. Zabija on w sobie człowieka, tracąc zdolność moralnego patrzenia na świat. W konsekwencji giną: Antygona, ale też żona i syn władcy. Dochodzi do tragedii, z której jasno wynika, że władza powinna kierować się nie tylko prawem stanowionym do rządzenia państwem, lecz także (a raczej bardziej) prawem naturalnym, pochodzącego z norm moralnych.
Ta zasada ukazana jest również w „Pieśni o Rolandzie”. Przedstawiony w niej Karol Wielki to władca mądry, szlachetny i zrównoważony, dla którego bardzo ważne jest dobro jego poddanych. Traktuje ich jako bliskich przyjaciół, dlatego chce ich należycie pochować. Pragnie także pomścić ich śmierć w różnych bitwach. Osoba Karola Wielkiego przedstawia ideał króla, który charakteryzuje się należytymi cechami, dba o dobro kraju, a jego władza pochodzi od Boga.
Utwór „Odprawa posłów greckich” jest przestrogą przed nieodpowiednim sprawowaniem władzy. Priam zrzeka się odpowiedzialności, na rzecz innych. Aleksander, jego syn, kieruje się przede wszystkim własnym dobrem i jest w stanie wywołać wojnę Grekom, byle tylko zachować Helenę. Inaczej na sprawę patrzy Antenor, któremu zależy na państwie i nie myśli egoistycznie. Górą okazuje