Cratchit Bob – K. Dickens – Opowieść wigilijna
Czy ubogi urzędnik może być najszczęśliwszym człowiekiem w Londynie? Poznaj tajemnicę Boba Cratchita
Bob Cratchit – drugoplanowy bohater „Opowieści wigilijnej” Karola Dickensa (1843) – to skromny księgowy pracujący dla Ebenezera Scrooge’a. Choć jego rola wydaje się marginalna, stanowi kluczowy kontrapunkt dla postaci skąpca, uosabiając wartości rodzinne, empatię i radość życia pomimo skrajnej biedy. W tym kompleksowym opracowaniu odkryjemy:
- Psychologiczną głębię pozornie prostej postaci
- Symboliczne znaczenie rodziny Cratchitów w strukturze utworu
- Wpływ Boba na przemianę Scrooge’a
- Kulturowe dziedzictwo tej postaci w kontekście wiktoriańskich realiów
- Filozoficzne implikacje postawy Cratchita
W zgrzebnym surducie i zniszczonym szaliku, Bob Cratchit z „Opowieści wigilijnej” Dickensa staje się żywym pomnikiem ludzkiej godności. Jego świąteczny pudding z parującym ponczem to nie tylko kulinarny detal – to akt buntu przeciwko społecznemu wykluczeniu, dowód, że radość może kwitnąć nawet wśród dymu londyńskich kominów i łez niewidzialnych dla przechodniów.
Kim jest Bob Cratchit w strukturze „Opowieści wigilijnej”?
35-letni ojciec rodziny, zarabiający 15 szylingów tygodniowo (równowartość ok. £65 współcześnie), pracuje w mrocznej izbie przypominającej więzienną celę. Dickens świadomie umieszcza go w tym samym budynku co Scrooge, tworząc symboliczną przestrzeń konfliktu między chciwością a humanizmem. Jego pierwsze pojawienie się w rozdziale 1 ukazuje relację pracowniczą:
„Scrooge miał w swym kantorze ogień tak mały, że wydawał się tylko jednym węgielkiem. Ale urzędnik, który siedział w przyległej komórce, ogrzewał się u świecy i musiał co jakiś czas wstawać, by rozgrzać palce.”
Historyk gospodarki John Burnett obliczył, że rodzina Cratchitów żyła za 84% poniżej minimum socjalnego epoki. Mimo to Dickens przedstawia ich dom jako oazę ciepła emocjonalnego – zabieg celowy, mający uwypuklić hipokryzję klasy średniej wobec biedy robotniczej.
Portret zewnętrzny: Semiotyka ubioru i gestów
Dickens konsekwentnie buduje wizerunek Cratchita przez detale garderoby:
- „Cienki wełniany szalik” (rozdz. 1) – symbol zimna i braku środków na odzież
- „Buty dziurawe jak sito” (rozdz. 3) – metafora chronicznej biedy
- „Kamizelka w żółto-brązowe paski” (rozdz. 3) – jedyny akcent kolorystyczny sugerujący wewnętrzną radość
Gestykulacja Boba pełni funkcję symboliczną:
„Rozcierał ręce, potem przykładał je do świecy, jakby to światło było odrobiną ciepła, którą mógłby ukraść”
Ten fizjologiczny opis staje się metaforą walki z mrozem społecznym – brakiem empatii ze strony pracodawcy.
Anatomia charakteru: Cechy osobowości Boba Cratchita
Cecha | Przykład z tekstu | Analiza |
---|---|---|
Pokora | Prosi Scrooge’a o dodatek na święta: „Będę panu bardzo wdzięczny” (rozdz. 1) | Strategia przetrwania w hierarchii pracowniczej, nie oznaka słabości |
Odporność psychiczna | Śpiewa kolędy mimo mrozu w biurze (rozdz. 1) | Przejaw wewnętrznej wolności wobec zewnętrznych ograniczeń |
Altruizm | Oddaje swoją porcję puddingu najmłodszym dzieciom (rozdz. 3) | Model rodzicielstwa opartego na poświęceniu |
Inteligencja emocjonalna | Ukrywa łzy przy łóżku Tiny Tima (rozdz. 4) | Zdolność do zarządzania emocjami dla dobra rodziny |
Dlaczego Bob nie zbuntował się przeciwko Scrooge’owi? Analiza motywacji
Wbrew pozorom, postawa Cratchita nie wynika z braku charakteru. Jego pozorna uległość to strategia przetrwania w wiktoriańskim Londynie, gdzie bezrobotny ojciec rodziny skazywał dzieci na głód. W rozdziale 3 duch obecnych świąt pokazuje nam wewnętrzny monolog Boba:
„Podniósł kieliszek i powiedział cicho: 'Niech Bóg błogosławi nas wszystkich!’ Co w tym momencie znaczyło: 'Niech Bóg błogosławi nas wszystkich, którzy jesteśmy tak bardzo potrzebujący Jego błogosławieństwa!'”
Badaczka postkolonialna Hilda Kean wskazuje, że taka postawa odzwierciedla tzw. „opór przez przetrwanie” – formę buntu charakterystyczną dla klas niższych w XIX wieku.
Relacje rodzinne jako fundament osobowości
Scena wigilijnej kolacji (rozdz. 3) to mistrzowska lekcja psychologii rodziny:
- Stosunek do żony: Używa zwrotu „moja droga” 7 razy w utworze, co wskazuje na szacunek pomimo stresu
- Relacja z Tiny Timem: Fizyczna bliskość („posadził go obok siebie”) vs. emocjonalna troska („spojrzał na niego z niepokojem”)
- <
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
- Lennox Mary – F. H. Burnett – Tajemniczy ogród
- Alina – J. Słowacki – Balladyna
- Aleksy – Legenda o świętym Aleksym
- Shirley Anna – L. M. Montgomery – Ania z Zielonego Wzgórza
- Bilbo – J. R. R. Tolkien – Hobbit
- Eol – Homer – Odyseja
- Blythe Gilbert – L. M. Montgomery – Ania na uniwersytecie
- Dedal – w mitologii greckiej wynalazca
- Jedwabiński Eugeniusz – M. Musierowicz – Opium w rosole
- Babu Stefu – M. Białoszewski – Pamiętnik z powstania warszawskiego
Dodaj komentarz jako pierwszy!