Muriel – G. Orwell – Folwark zwierzęcy

Kim jest Muriel z „Folwarku zwierzęcego” i dlaczego jej rola wciąż budzi dyskusje?

Muriel to starsza, biaława koza w alegorycznej powieści George’a Orwella Folwark zwierzęcy (1945), pełniąca funkcję intelektualnego pośrednika między prostymi zwierzętami a zmieniającą się propagandą świń. Jako jedna z nielicznych umiejących czytać, staje się mimowolnym narzędziem manipulacji reżimu Napoleona. W tym artykule przeanalizujemy jej psychologiczny portret, symboliczne znaczenie oraz kontrowersje związane z jej postawą moralną.

Podstawowe informacje o postaci

Muriel pojawia się już w pierwszym rozdziale podczas przemowy Majora. Należy do grupy zwierząt posiadających rzadką w folwarku umiejętność czytania, choć – jak podkreśla narrator – „czytała jedynie z trudem”. Jej główną funkcją jest odczytywanie i wyjaśnianie kolejnych wersji Siedmiu Przykazań, które świnie systematycznie modyfikują.

„Muriel odczytała im przykazanie. Brzmiało: «Żadne zwierzę nie będzie spało w łóżku z prześcieradłami». Jakoś przeoczyły, że przykazanie zostało zmienione.” (Rozdział VI)

Portret zewnętrzny i symbolika

Orwell opisuje Muriel jako „kozę o białych podudziach”, co ma istotne znaczenie symboliczne. Biel w kulturze Zachodu kojarzona z niewinnością kontrastuje tu z moralną dwuznacznością jej postępowania. Jej wiek (określany jako „starsza”) i płeć (żeńska) sugerują doświadczenie, które jednak nie przekłada się na mądrość polityczną.

Cechy charakteru i motywacje

Analizując psychologię Muriel, warto zwrócić uwagę na trzy dominujące cechy:

Relacje z innymi postaciami

Muriel tworzy charakterystyczny duet z osłem Benjaminem – oboje reprezentują intelektualny potencjał folwarku. Podczas gdy Benjamin wybiera milczący sceptycyzm, Muriel angażuje się w system poprzez:

• Współpracę z Squealerem przy modyfikacjach przykazań
• Wyjaśnianie klaczy Clover niezgodności między oficjalną narracją a rzeczywistością
• Uczestnictwo w rytuałach propagandowych (np. śpiewanie „Zwierzęta Anglii” po jego oficjalnym zakazie)

Dlaczego Muriel nie przeciwstawiła się tyranii świń?

Kluczowa scena w rozdziale VIII ujawnia mechanizm jej postawy: gdy Clover konfrontuje ją z modyfikacją przykazania o zabijaniu zwierząt, Muriel „zmięszała się i powiedziała, że Clover najwyraźniej zapomniała” oryginalnego brzmienia. To klasyczny przykład dysonansu poznawczego – zamiast kwestionować władzę, woli uznać własną pamięć za zawodną.

Jak Muriel wpłynęła na kulturę i literaturę?

Choć mniej znana niż Napoleon czy Boxer, postać Muriel stała się ważnym punktem odniesienia w dyskusjach o:

• Roli inteligencji w systemach totalitarnych (porównania do środowisk akademickich w ZSRR)
• Mechanizmach samoocenzurowania się elit intelektualnych
• Koncepcji „fałszywej świadomości” w marksistowskiej teorii krytycznej

Jakie uniwersalne przesłanie niesie postać Muriel?

Muriel stanowi literackie ostrzeżenie przed intelektualną biernością. Jej tragizm polega na tym, że mimo świadomości manipulacji, wybiera komfort iluzji nad trud prawdy. Orwell sugeruje, że w systemach totalitarnych samo posiadanie wiedzy nie wystarczy – konieczna jest odwaga jej stosowania.

Pytania do refleksji:

• Czy współczesne „Muriele” istnieją w naszym otoczeniu politycznym?
• Gdzie przebiega granica między rozsądkowym konformizmem a moralną zdradą?
• Czy intelektualna elita ma szczególną odpowiedzialność za przeciwdziałanie tyranii?