Szlachta Polska – A. Mickiewicz – Pan Tadeusz

Dzieło Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” jest obrazem polskiej szlachty z lat 1811-1812. Jest to różnorodna i wielowarstwowa grupa społeczna pod względem majątku, posiadania dóbr ziemskich i zachowania. Nie jest ona wyidealizowana, wręcz przeciwnie. Autor pokazał jej wady i zalety.
Na kartach epopei poznajemy szlachtę zaściankową, która od wielu lat zamieszkuje tereny Litwy. Jej czołowym przedstawicielem jest Matyjasz Dobrzyński. Człowiek cichy, skromny, nieszukający poklasku. Był uosobieniem mądrości, rozwagi i rozsądku. Każdy mężczyzna z tego rodu posiadał przydomek nawiązujący do zachowania, lub broni, którą walczył. Bartkowi Prusakowi przydomek został nadany ze względu na nienawiść, jaką żywił do Prusaków. Maciej Konewka, Bartek Brzytewka i Maciej Kropiciel otrzymali swoje przydomki od oręża, którym walczyli. Niegdyś zaścianek nie musiał martwić się o dobra materialne, ale sytuacja się zmieniła i obecnie byli zmuszeni pracować na swoje utrzymanie.Ich, często niegodziwe zachowanie, nie wyklucza faktu, że są ogromnymi patriotami. Wielu z nich walczyło w powstaniu i popierało Napoleona Bonaparte. Dobrzyńscy są mężni, waleczni, mają zdolność do podejmowania szybkich decyzji i są oddani ojczyźnie. Niestety są również porywczy, nierozsądni, zapalczywi oraz dają się łatwo zmanipulować, co pokazują w sytuacji, gdy po namowie Gerwazego organizują zajazd na Soplicowo. Jednym z ich głównych źródeł utrzymania było zajazdy, na których mogli się obficie najeść i napić. Często podejmowali szybkie i gwałtowne decyzje nie myśląc o ich konsekwencjach. W odpowiedniej chwili potrafili się jednak zjednoczyć, by walczyć w imię dobra ojczyzny.
Kolejną warstwą jest szlachta średnia, której przedstawicielami są Soplicowie. Ludzie dbający o zachowanie oraz pielęgnowanie tradycji i obyczajów. Są tradycjonalistami, o czym świadczy wystrój ich dworku, który pomimo wielu lat pod nieobecność Tadeusza nie uległ zmianie. Wewnątrz domu wisi stary zegar kurantowy, który wygrywa „Mazurka Dąbrowskiego”, na szafce stoi Bibli