Jota – (ani) na jotę

„Ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni” – ten fragment Ewangelii według świętego Mateusza przychodzi mi na myśl, kiedy słyszę słowo „jota”.
Jota to dziewiąta litera alfabetu greckiego oznaczająca samogłoskę „i”. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 10. Prawdopodobnie dlatego znalazła się ona we frazeologizmach „ani na jotę”, „co do joty” oraz „jota w jotę”, że jest najmniejsza ze wszystkich liter greckiego alfabetu, oznacza zatem, drobiazg, szczególik, coś, co łatwo przeoczyć.
Związek frazeologiczny „ani na jotę” oznacza „ani trochę, ani odrobinę, wcale”, „co do joty” czyli ” znaczy dokładnie, co do najdrobniejszych szczegółów, najskrupulatniej”, zaś „jota w jotę” to „identycznie, kubek w kubek, ściśle, dokładnie”. Wszystkie te frazeologizmy łączy przekonanie o utrzymaniu swoistego status quo, niezmienności i zgodności nawet w najdrobniejszych detalach.
Przykłady użycia:
1. Mimo próśb ani na jotę nie zmienił wydanego zakazu.
2. Nawet nie drgnął i ani na jotę nie zmienił wyrazu twarzy.
3. To były twarde negocjacje, żadna ze stron nie chciała ustąpić ani na jotę.
4. „(…) A ty najtwardsze rozkazy musisz spełnić co do joty” (Adam Mickiewicz „Pani Twardowska”)
5. W bilansie wszystko musi się zgadzać co do joty.
6. Oddasz mi wszystko, co do joty, już ja tego dopilnuję.
7. Skopiował wszystko – jota w jotę.
8. Zgadzali się co do tego jota w jotę.
9. Ależ to jest identyczne – po prostu jota w jotę!

We wspomnianej na początku Ewangelii według świętego Mateusza Jezus używa określenia jota, by podkreślić, że prawo Boże jest wieczne i nigdy się nie zmieni – ani na jotę!

Sprawdź również:

• Bumerang – wracać (powracać) jak bumerang
• As – mieć (trzymać) asa (atut) w rękawie
• Amaltea – róg Amaltei
• Baczność – mieć się na baczności
• Bank – mieć coś jak w banku
• Buzia – trzymać buzię na kłódkę
• Adam – w stroju Adama (adamowym)
• Alfa – być alfą i omegą
• Amen – jak amen w pacierzu
• Chmury – chodzić z głową w chmurach

Dodaj komentarz jako pierwszy!