Lary – lary i penaty

„Lary i penaty” jako związek frazeologiczny oznaczają ognisko domowe, rodzinę, dom, a nawet sprzęty domowe, np.: Prace wykończeniowe w naszym nowym domu dobiegają końca; jeszcze tylko przeniesiemy lary i penaty i będziemy mogli tam zamieszkać. Jest to żartobliwe określenie czyjegoś dobytku.

Żeby jednak w pełni zrozumieć znaczenie tego wyrażenia, trzeba się cofnąć do definicji „larów” i „penatów”, które swoje źródło mają w mitologii rzymskiej. „Lary” to dusze zmarłych, które jako bóstwa miały chronić dom i domowników od nieszczęść, a także zapewniać pomyślność. Bardzo często w domach budowano dla nich kapliczki, składano ofiary i modlono się do nich. Szczególna grupa larów to były duchy zmarłych przodków, które opiekowały się żyjącymi krewnymi. W zamian pamiętano o nich przy posiłkach – składano im specjalne ofiary oraz przy podróżach – wtedy wznoszono do nich modły o dobrą drogę i szczęśliwy powrót.

„Penaty” to z kolei bóstwa opiekuńcze strzegące spiżarni. Czczono je podobnie jak lary. Ich podobizny również umieszczano w kapliczkach, wznoszono do nich modły i składano ofiary. Jeden dzień każdego miesiąca był poświęcony penatom i wtedy figurki przystrajano kwiatami. W ofierze najczęściej składano im wino i owoce, czyli rzeczy, które trzymano w spiżarni. Mitologia rzymska wyróżniała także penaty publiczne, które opiekowały się całymi osiedlami lub miastami. Penatami Rzymu byli dwaj siedzący młodzieńcy.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia, możemy powiedzieć, że lary i penaty były ważną częścią każdego domu rzymskiego. Nadawały mu charakter, atmosferę i były szczególnym wypełnieniem i uzupełnieniem domowego ogniska. Przez lata określenie ewoluowało w żartobliwą definicję dobytku i rodziny, której używamy obecnie.

Sprawdź również:

• Bumerang – wracać (powracać) jak bumerang
• As – mieć (trzymać) asa (atut) w rękawie
• Amaltea – róg Amaltei
• Baczność – mieć się na baczności
• Bank – mieć coś jak w banku
• Buzia – trzymać buzię na kłódkę
• Adam – w stroju Adama (adamowym)
• Alfa – być alfą i omegą
• Amen – jak amen w pacierzu
• Chmury – chodzić z głową w chmurach

Dodaj komentarz jako pierwszy!