Asertywność
Asertywność rozumie się jako postawę, w której zachowany jest szacunek zarówno dla siebie, jak i innych. Asertywność to umiejętność odmawiania, wyrażania własnego zdania, odmiennego od innych.
Zachowanie asertywne to obrona swoich praw, przy zachowaniu szacunku i zrozumienia dla rozmówcy. Zachowanie asertywne nie polega na dążeniu do zwycięstwa (zachowania swojego zadnia, udowodnienie racji za wszelką cenę) ale osiągnięcie go dzięki negocjacjom i porozumieniu.
Odmiana przez przypadki
M. asertywność
D. asertywności
C. asertywności
B. asertywność
N. asertywnością
Msc. asertywności
W. asertywność
Synonimy: zdecydowanie, pewność siebie, niezłomność, nieugiętość
Antonimy: strachliwość, brak własnego zdania, nieumiejętność odmawiania
Z koniecznością zachowań asertywnych spotyka się każdy człowiek niemal każdego dnia. W szkole, w pracy czy w domu oczekuje się od nas konkretnych zachowań, postaw, słów, reakcji. Czasem oczekiwania innych są zgodne z naszymi poglądami, czasem zaś to, czego odczekuje rodzina, nauczyciele, przełożeni, znajomi budzi sprzeciw, gniew, a nawet agresję. Choć nie mamy ochoty spełniać ich oczekiwań, nie zawsze wiemy, jak wybrnąć z tej sytuacji, by nie zranić innych i aby jednocześnie nie czuć niesmaku, żalu do siebie, iż zachowaliśmy się zbyt grubiańsko, agresywnie.
Zachowanie asertywne to obrona swoich praw, przy zachowaniu szacunku i zrozumienia dla rozmówcy. Jest to także zdolność wpływania na innych lub też rozkazywania innym.
Wyobraźmy sobie taką sytuację. Grupa uczniów namawia swojego kolegę – prymusa, by wybrał się z nimi na wagary. Jest to ostania lekcja, wyjątkowo nielubianej matematyki, z którą klasa ma problemy. Ponadto nauczyciel zapowiedział, iż będzie całą godzinę pytał. Marek (prymus) znalazł się między przysłowiowym „młotem a kowadłem”. Przygotował referat i chce go wygłosić. Ma nadzieję, że dostanie piątkę lub szóstkę, dzięki czemu jego ocena na koniec roku będzie oceną bardzo dobrą. Jeśli zostanie w szkole, na lekcji matematyki, ma szansę na to, by poprawić ocenę. Pozostanie w szkole oznacza dla niego krytykę ze strony kolegów, przyklejenie łatki „lizusa”, „frajera”, „mięczaka”, „kujona”. Uczeń najprawdopodobniej straci sympatię rówieśników, być może narazi się na jakieś formy prześladowania. Dodatkowo będzie narażony na wymówki ze strony rodziców i nauczycieli, w opinii których jest dobrym synem i uczniem. W takiej sytuacji zapewne dojdzie do otwartego konfliktu. Pozostali uczniowie będą się starali nakłonić Marka do uległości, on zaś zostanie zmuszony do zajęcia konkretnego stanowiska. Chłopiec powinien grzecznie, ale stanowczo odmówić pójścia na wagary. Nie musi się tłumaczyć, co jest przyczyną jego decyzji. Wystarczy, iż odpowie: „Nie, nie mam ochoty iść z wami na wagary”. Dodatkowo może zapoznać swoich kolegów ze swoimi argumentami przemawiającymi za zachowaniem właśnie takiej, a nie innej postawy. Może wytłumaczyć pozostałym uczniom, iż zależy mu na ocenie, przygotował referat, który kosztował go bardzo dużo pracy, a także że nie chce narażać się rodzicom. Nawet jeśli koledzy nie zrozumieją jego zachowania, on sam będzie miał świadomość, iż postąpił właściwie i wykorzystał wszystkie możliwości zachowania właściwej postawy.
Podsumowując trzeba stwierdzić, iż asertywność jest trudną sztuką. Wymaga od człowieka dużej stanowczości, odporności psychicznej i odwagi. Choć wydawać by się mogło, iż odmowa nie jest niczym trudnym: po prostu wystarczy powiedzieć „nie” w praktyce okazuje się, iż nie jest to takie proste. Odmowa może bowiem wiązać się z wieloma konsekwencjami: utratą przyjaciół, ich niechętnym nastawieniem do odmawiającego, konfliktami w pracy lub w domu. Nikt nie lubi, gdy mu się odmawia. Odmowa odbierana jest często jako cios wymierzony przeciw niemu, jako porażka. Dlatego też odmawianie w taki sposób, by nie zrobić nikomu przykrości (także sobie) również jest sztuką.
Przykłady użycia:
Marek jest asertywny, nigdy nie daje się namówić na wagary.
Asertywność jest sztuką odmawiania.
Postawa asertywna wymaga odwagi.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!